آنچه هنگام افطار سزاوار است

عجله

 پیامبر خدا (ص) : امت من، تا وقتی که زود افطاری بخورند و سحری را به تأخیر اندازند، در نیکی‌اند.

پیامبر خدا (ص) : از دین‌شناسی مرد، زود افطاری خوردن و تأخیر در سحری خوردن است.

دعائم الإسلام: از علی (ع) برای ما روایت شده که فرمود: «زود افطاری خوردن و دیر سحری خوردن، مستحب است و ابتدا به نماز (یعنی نماز مغرب) نمودن قبل از افطار، مستحب است، مگر آن که غذا حاضر باشد. پس اگر حاضر بود، ابتدا غذا خورده می‌شود و سپس نماز خوانده می‌شود. خوب نیست که غذا را بگذارد و به نماز بایستد».

و امام علی (ع) یاد کرد که کتف بریان شده شتری را نزد پیامبر خدا آوردند، در حالی که بلال، اذان گفته بود. دستور داد که بلال [در گفتن اقامه] اندکی درنگ کند، تا آن که ایشان غذا را خورد و ما هم خوردیم. سپس اندکی شیر خورد و ما هم خوردیم. سپس دستور داد بلال اقامه بگوید. آن گاه نماز خواند و ما نیز با ایشان نماز خواندیم.

جلو انداختن نماز

امام باقر (ع) : نماز را بر افطار مقدم می‌داری، مگر آن که با گروهی باشی که اول افطار می‌کنند. پس با آنان مخالفت نکن و با ایشان افطار کن، وگرنه اول، نماز بخوان؛ چرا که بهتر از افطار است و نمازت با حالت روزه نوشته می‌شود و این نزد من، محبوب‌تر است. [1]

صدقه

امام رضا (ع): هرکس پیش از افطار کردنش گرده‌ای نان به بینوایی صدقه دهد، خداوند گناهش را می‌آمرزد و برای او ثواب آزاد کردن بنده‌ای از فرزندان اسماعیل را می‌نویسد.

امام صادق (ع) : امام سجاد (ع) هر روز که روزه می‌گرفت، دستور می‌داد که گوسفندی ذبح شود و قطعه قطعه و پخته گردد. عصر که می‌شد، بر روی دیگ‌ها خم می‌شد تا بوی آبگوشت را در حال روزه احساس کند. سپس می‌فرمود: «ظرف‌ها را بیاورید. برای فلان خانواده بریزید. برای فلان خانواده بریزید…». سپس نان و خرمای خشک می‌آوردند و غذایش همان بود. درود خدا بر او و پدرانش باد!

افطار با خرما یا کشمش یا شیرینی یا شیر یا آب وِلَرم.

پیامبر خدا (ص): برترین چیزی که روزه‌دار، افطارش را با آن آغاز می‌کند، کشمش یا چیزی شیرین است.

امام صادق (ع)  : اولین چیزی که پیامبر خدا روزه‌اش را با آن افطار می‌کرد، در زمان رطب، رطب بود و در زمان خرما، خرما .

 امام باقر(ع) : پیامبر خدا، هرگاه روزه بود و حلوا (شیرینی) نمی‌یافت، با آب افطار می‌کرد.

خواندن سوره قدر

امام سجاد (ع): هر کس هنگام افطاری و سحری خوردن، سورۀ « إنّا أنزلناه » بخواند، میان آن دو [وقت] همچون کسی خواهد بود که در راه خدا به خون خویش آغشته است.

دعا

پیامبر خدا (ص) : هر بنده روزه‌داری، هنگام افطارش، یک دعای مستجاب دارد، که آن، یا در دنیا به او داده می‌شود و یا برای آخرتش ذخیره می‌شود.

خواندن دعاهای وارد شده هنگام افطار

سنن أبی داوود – به نقل از معاذ بن زهره – : «به من چنین رسیده که پیامبر(ص) هر گاه افطار می‌کرد، می‌گفت:

خدایا! برای تو روزه گرفتم و بر روزیِ تو افطار کردم».

پیامبر خدا (ص) : روزه‌دار را هنگام افطارش، دعایی چنین است:

«پروردگارا! تو را به آن رحمتت که هر چیز را فرا گرفته است می‌خوانم، که گناهانم را بیامرزی».

پیامبر خدا (ص) : هیچ بنده‌ای نیست که روزه بگیرد و هنگام افطارش بگوید: «ای بزرگ، ای بزرگ! تو معبود منی. هیچ معبودی جز تو نیست. گناه بزرگ مرا بیامرز! همانا گناه بزرگ را جز بزرگ نمی‌آمرزد» ، مگر آن که از گناهانش بیرون می‌آید، همچون روزی که مادرش او را زاده است.

امام باقر (ع): قنبر، غلام علی (ع)، افطاری را نزد وی آورد ….. چون خواست بیاشامد، فرمود: «به نام خدا. خداوندا برای تو روزه گرفتیم و با روزیِ تو افطار کردیم . پس، از ما بپذیر! همانا تو شنوای دانایی»

امام حسن (ع) : «هر روزه‌دار، هنگام افطارش، یک دعای مستجاب دارد. پس چون وقت اولین لقمه شد، بگو:

به نام خدا. ای گسترده آمرزش! مرا بیامرز. پس هر که هنگام افطارش چنین گوید، آمرزیده می‌شود».

سپاسگزاری، هنگام افطار نزد دیگران

امام صادق (ع) : پیامبر خدا، هرگاه نزد خانواده‌ای غذا می‌خورد، به آنان می‌گفت: «روزه‌داران، نزد شما افطاری بخورند و نیکان، پیش شما غذا بخورند و فرشتگان نیکو، بر شما درود بفرستند!».

---

[1] – شیخ مفید (ره) در ادامه حدیث چنین آورده است: «نیز در این مورد، روایت شده که: هر گاه می‌توانستی نماز را آگاهانه و با همه حدود و آدابش، پیش از آن که افطار کنی، بخوانی، بهتر آن است که قبل از افطار کردن، نماز بخوانی: و اگر از کسانی بودی که دلت پیش افطار کردن بود و میل تو، تو را از نماز مشغول می‌کرد. اول، افطار کن تا وسوسه نفس ملامتگر از تو برهد، جز این که شرط است که پرداختن به افطار پیش از نماز، سبب نشود که وقت نماز بگذرد».