بخشش خطا های زن و شوهر
به غیر از معصوم، همه کس خطا و لغزش دارند. دو نفر که با هم زندگی می‌کنند و از جهتی تشریک مساعی و همکاری دارند، باید لغزش‌های یک دیگر را ببخشند تا زندگی آنان ادامه پیدا کند. اگر بخواهند در این باره سخت‌گیری کنند، ادامه همکاری غیر ممکن می‌شود. دو شریک، دو همسایه، دو دوست، دو همکار، دو نفر زن و شوهر باید در زندگی اجتماعی دارای گذشت باشند. هیچ زندگیِ اجتماعی به اندازه زندگی خانوادگی، نیازمند گذشت نیست. اگر اعضای یک خانواده بخواهند در مورد یک دیگر سخت‌گیری کنند و لغزش‌های یک دیگر را دنبال کنند، یا زندگی آن ها از هم می‌پاشد و یا بدترین زندگی را خواهند داشت.
خانم های محترم! ممکن است از شوهر شما خطا یا لغزش‌هایی صادر شود. ممکن است از روی خشم و غضب، به شما اهانت کند، یا ناسزایی از دهانش بیرون آید، یا از خود بی‌خود شده ، شما را کتک بزند، یا یک بار به شما دروغ بگوید و یا کاری کند که مورد پسند شما نباشد. چنین لغزش‌هایی از هر مردی امکان دارد سر بزند. اگر بعداً دیدی که از کردار خویش پشیمان شده، او را ببخش و موضوع را فراموش کن. اگر عذرخواهی کرد، عذر او را بپذیر. اگر پشیمان شده، اما عذرخواهی نمی‌کند، در صدد نباش جرم او را اثبات کنی؛ زیرا به شخصیت او لطمه وارد می‌شود. ممکن است درصدد تلافی بر آید و خطاهای شما را دنبال کند. ممکن است کارتان به نزاع و جدال و جدایی بکشد؛ اما اگر سکوت کردی و خطایش را نادیده گرفتی، در شکنجۀ وجدان قرار می‌گیرد و یقیناً از کردار خویش پشیمان خواهد شد، آن گاه شما را زنی با گذشت، فهمیده، فداکار و عاقل می‌داند و می‌فهمد که به زندگی و خانواده و همسرت علاقه‌مند هستی، قدر تو را می‌داند و محبتش به تو چند برابر خواهد شد
بخشش لغزش های شوهر
رسول خدا (ص) می‌فرماید:
زن بد، عذر شوهرش را نمی‌پذیرد و خطاهایش را نمی‌بخشد. [1]
آیا حیف نیست که زن آن قدر کم گذشت باشد که یک خطای جزئیِ شوهرش را نتواند تحمل کند و به این دلیل، پیمان مقدس زناشویی را برهم بزند؟
به این داستان توجه کنید:
زنی به رئیس دادگاه حمایت از خانواده گفت: شوهرم پیش از ازدواج به من نگفت که خدمت سربازی را انجام نداده و این موضوع را از من مخفی کرده بود. چند روز پیش متوجه شدم که به همین زودی باید به خدمت سربازی برود و من نمی‌توانم با مردی که به من دروغ گفته، زندگی کنم. [2]
آقای محترم ؛ لغزش‌های همسرت را نادیده بگیر
بشر همواره در معرض خطاست. جز معصوم، کسی نیست که در زندگی اشتباه و لغزش نداشته باشد، ممکن است از روی جهالت و نادانی، کارهای ناروایی را انجام دهد، و در این جهت فرقی بین زن و مرد نیست. برای زن نیز در زندگی زناشویی حتماً لغزش‌ها و اشتباهاتی اتفاق خواهد افتاد؛ مثلاً از باب نادانی یا عدم توجه یا شدت عصبانیت، نسبت به شوهرش بی‌ادبی کند، حرف نیش‌دار یا زشتی از دهانش خارج شود، از حال طبیعی خارج شود و دادوفریاد راه بیندازد، بدون اجازه شوهر بلکه با نهی او کاری را انجام دهد و یا در اثر بی‌احتیاطی، نادانی یا بی‌توجهی، یک ضرر مالی وارد سازد و ده ها از این قبیل امور که کم یا بیش برای هر خانواده‌ای اتفاق خواهد افتاد.
البته در این جهت تردید نیست که زن و شوهر باید هم دیگر را راضی نگه‌دارند و از کارهایی که اسباب کدورت و دل خوری است جداً اجتناب نمایند، اما کم‌تر اتفاق می‌افتد که زن و شوهر اصلاً خطا و لغزش نداشته باشند.
سخت گیری آقایان
برخی مردها می‌پندارند که در خصوص خطاها و لغزش‌های زن ۔ اگرچه خیلی کوچک هم باشد،
باید کاملاً سخت‌گیری به عمل آورند تا بار دیگر تکرار نشود. باید در همان اوایل زندگی از او زهرچشم بگیرند، و به اصطلاح گربه را دم حجله بکشند تا حواسش را کاملاً جمع کند که بعدها مرتکب خطا نشود.
ولی به تجربه ثابت شده که برنامه مذکور نه تنها نتیجه مطلوب نمی‌دهد، بلکه غالباً نتیجه معکوس هم می‌دهد؛ زیرا زنی که تحت فشار و سخت‌گیری‌های زیاد شوهرش واقع شود، گرچه ممکن است مدتی کوتاه بردباری کند، ولی سرانجام از این وضع خسته می‌شود، آن گاه ممکن است تصمیم بگیرد که قید و بندها را پاره کند و خودش را آزاد سازد. کم کم به ایرادها و عتاب و خطاب‌های شوهر عادت کرده نسبت به آن ها بی‌اعتنا می‌شود.
با خود می‌گوید: اکنون که شوهرم حتی از خطاها و لغزش‌های غیرعمدی من نمی‌گذرد و مرا تحت‌فشار قرار می‌دهد پس چه‌بهتر که به حرفش گوش ندهم تا تعديل شود و دست از سخت‌گیری‌هایش بردارد. نسبت به شوهرش گستاخ و پررو می‌شود و به مخالفت و نافرمانی عادت می‌کند.
در این صورت مرد هم یکی از چند کار را انجام می‌دهد، یا این که دست از مقاومت و سخت‌گیری بر نمی دارد که در نتیجه، کارشان به لج بازی و کشمکش و نزاع دایمی منجر می‌شود و اگر با همین وضع به زندگی ادامه بدهند، در تمام عمر لحظه‌ای از آسایش و خوشی برخوردار نخواهند بود.
یا این که شوهر از کشمکش‌ها خسته و تسلیم همسرش می‌شود و به وی آزادی کامل می‌دهد که در این صورت زنی که با زورآزمایی و مخالفت، قیدوبندها را پاره کرده و احساس پیروزی و آزادی می‌نماید، نسبت به شوهر و حرف‌های او کاملاً بی‌اعتنا می‌شود و شوهر نادان هم که از راه و رسم همسرداری آگاهی ندارد به‌ناچار در برابر رفتار او – اگرچه بزرگ باشد – دندان روی جگر می‌گذارد و به روی مبارکش نمی‌آورد. و یا در اثر لج بازی و کشمکش، یکی از آن‌ها یا هر دو جانشان به ستوه آمده، تقاضای طلاق و جدایی می‌کنند.
در این صورت زن و مرد هر دو بدبخت و متضرر خواهند شد و معلوم نیست به این آسانی بتوانند زندگی سعادتمندانه‌ای برای خویش فراهم سازند. بنابراین، سخت‌گیری و شدت عمل، راه اصلاح عیوبِ زن نیست بلکه غالباً نتایج بدی می‌دهد که می‌توانید نمونه آن ها را در بین دوستان و آشنایانتان و یا در صفحات مجلات و روزنامه‌ها به دست آورید.
بهترین راه همسرداری
پس بهترین راه همسرداری این است که مرد میانه روی را از دست ندهد و با عقل و تدبیر رفتار کند. خطاهای کوچک همسرش را – که از روی اشتباه یا غفلت و فراموشی صادر شده – به کلی نادیده بگیرد و برای آن ها دعوا و داد و فریاد راه نیندازد بلکه بهتر است اصلاً به رویش نیاورد؛ زیرا قصد خلاف نداشته تا استحقاق خشونت و مؤاخذه داشته باشد.
البته می‌تواند در یک موقع مناسب با زبان خوش به او تذکر بدهد که مواظب باشد این قبیل اشتباهات را تکرار نکند. اگر از روی نادانی مرتکب خلاف شده بازهم صلاح نیست مرد تندی و خشونت کند و در صدد مؤاخذه و تنبیه برآید؛ زیرا زن در صدد مخالفت و نافرمانی نبوده بلکه از باب جهالت و نادانی آن را کاری خوب پنداشته و انجام داده است. دادوفریاد سودی ندارد بلکه باید آن را نادیده گرفت و در یک موقع مناسب با زبان خوش و با دلیل و برهان، زشتی و پلیدی آن عمل را برایش اثبات نمود تا خودش از روی میل و اختیار تصمیم بگیرد که بعدها مرتکب آن خلاف نشود.
خوبی این روش در این است که موقعیت و احترام مرد همواره محفوظ می‌ماند و می‌تواند با تصمیم قاطع و نفوذ کلمه از وقوع خطاهای قابل اهمیت جلوگیری کند.
اگر توانستی با زبان خوش و ایجاد حسن تفاهم، همسرت را مطابق دل خواه تربیت کنی و جلو خطاها و لغزش‌هایش را بگیری، از او قدردانی و تشکر نما، ولی اگر دیدی کاملاً به حرفت گوش نمی‌دهد و گاه‌گاه مرتکب خطا می‌شود، باز هم بهتر است خطاهای کوچک او را ندیده بگیری و در مقابلش سرسختی و مقاومت نشان ندهی و در صدد تنبیه و انتقام‌جویی برنیایی و حتی اصرار نکنی که مجرمیت او را به اثبات رسانی تا عذرخواهی کند؛ زیرا زن ها غالباً یک حالت لج بازی و دنده کجی دارند که اگر مردان با همان حال با آن ها بسازند می‌توانند از وجودشان بهره‌مند گردند و اگر در مقابلشان سرسختی نشان دهند، ممکن است در اثر لج بازی و ستیزه گری، کارشان به جاهای باریک حتى طلاق و بالاتر از آن حتی قتل و جنایت منتهی شود. مرد عاقل و خردمند باید عواقب امر را به خوبی بسنجد و آثار سخت‌گیری و مقاومت را با آثار عفو و بخشش مقایسه کند، در این صورت يقيناً عفو و بخشش را ترجیح خواهد داد، مگر خطاهای بزرگی که قابل‌بخشش نباشند، که مرد، وظیفه دیگری پیدا می‌کند.
روایات مرتبط با بخشش زوجین
این موضوع به قدری حساس بوده که شارع مقدس اسلام آن را به عنوان حقی از زن بر مرد، واجب شمرده است .
علی بن ابی‌طالب (ع) می‌فرماید:
در هر حال با زن ها مدارا کنید و با زبان خوش با آنان سخن بگویید شاید اعمالشان را نیکو گردانند. [3]
امام سجاد (ع) می‌فرماید:
حق زن بر تو این است که نسبت به او مهربانی کنی؛ زیرا زیر دست تو می‌باشد و طعام و لباسش بدهی و نادانی‌هایش را ببخشی. [4]
از امام صادق (ع) سؤال کردند زن چه حقی بر شوهر دارد که اگر آن را ادا کند نیکوکار شمرده می‌شود؟ حضرت فرمود:
غذا و لباسش را بدهد و کارهایی را که از باب نادانی انجام می‌دهد ببخشد . [5]
رسول خدا (ص) می‌فرماید:
مَثَل زن مَثَل استخوان کج است که اگر به حال خود گذاشتی می‌توانی از آن استفاده کنی،
لیکن اگر خواستی صافش کنی خواهد شکست. [6]
امام صادق (ع) می‌فرماید:
کسی که زیر دستانش را به خاطر خطاهای کوچک تنبیه کند، نباید انتظار بزرگی و ریاست داشته باشد. [7]
[1] – بحار الأنوار، ج ۱۰۳، ص۲۳۵. [2] – روزنامۀ اطلاعات ، ۱۰ آبان ۱۳۵۴ . [3] – بحار الأنوار، ج ۱۰۳، ص ۲۲۳. [4] – همان، ج ۷۴، ص ۵. [5] – شافی، ج ۲، ص ۱۳۹. [6] – وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص۱۲۳. [7] – بحار الأنوار، ج۷۵، ص ۲۷۲.
