تنقلات، فواید و ضررها

تنقلات مفید و مضر
مصرف تنقلات بین ایرانیان جایگاه خاصی دارد. در بین تنقلات از لحاظ مغذی بودن آجیل اهمیت بیشتری دارد و معمولا از این مغزهای خوشمزه در ایام نوروز برای پذیرایی از مهمان استفاده می‌شود. تنوع زیاد تنقلات باعث شده برخی افراد از خواص تنقلات مفید غافل شده و به تنقلات مضر روی آورند.
از جمله تنقلات مفید مانند انواع مغزها مثل پسته، بادام، فندق، گردو، بادام زمینی، تخم‌کدو یا میوه‌های خشک مثل سیب، آلو، انجیر، کشمش، خرما و بسیاری تنقلات سالم دیگر که استفاده از آن برای همه توصیه می‌شود، اما تنقلاتی نیز به غلط بین مردم مرسوم شده که ضررهای زیادی دارد از جمله چیپس، پفک، انواع شکلات‌های رنگی، انواع شیرینی‌های تر وخشک که مصرف هرکدام از این تنقلات کاذب به دلیل داشتن مواد نگه‌دارنده، بیکینگ پودر و یا جوش شیرین می‌تواند سلامت انسان خصوصا کودکان را به خطر بیاندازد و باعث کم اشتهایی، ناراحتی‌های عصبی، آلرژی پوستی و تنفسی، ریزش موضعی مو، متوقف ساختن رشد کودکان، کیست‌ تخمدان و نازایی شود. در سبک زندگی سالم از تنقلات طبیعی و مفید به عنوان میان وعده‌های غذایی استفاده می‌شود. خوردن تنقلات ناسالم کیسه صفرا را نابود می‌کند. این نوع خوراکی‌ها افزون بر ایجاد بی‌اشتهایی کاذب و بی‌علاقگی به خوردن وعده غذایی اصلی، سبب بالا رفتن فشارخون، بروز چاقی و نوعی اعتیاد به مصرف تنقلات می‌شود. در سنین رشد مصرف تنقلات سبب کاهش رشد، چاقی، افت ضریب هوشی و باعث مشکل پوسیدگی دندان می‌شود.

آجیل
آجیل‌ها و مغزهای گیاهی از پرمصرف‌ترین خوراکی‌ها خصوصاً در ایام عید به حساب می‌آیند. آجیل‌ها غنی از مواد معدنی هستند و مصرف آن‌ها برای رفع کمبود مواد معدنی بدن توصیه می‌گردد. از دیدگاه طب سنتی انواع آجیل‌ها برای بدن مفید هستند؛ اما هر کدام برای مشکل خاصی تجویز می‌شود. آجیل‌ها مانند بادام، گردو، فندق و پسته منبع غنی پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، فسفر، آهن، مس، روی، کلسیم، پتاسیم و دیگر مواد لازم برای بدن انسان مثل املاح معدنی و حاوی ۲۰ نوع پروتئین هستند. آجیل‌ انرژی زیادی را در بدن انسان تولید می‌کند. آجیل چهر مغز یکی از نمونه‌های پرطرفدار آجیل است که به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل شناخته می‌شود. مصرف این نوع آجیل برای حفظ سلامت قلب و کاهش کلسترول خون بسیار مفید می‌باشد. مصرف گردو، بادام، پسته و سایر مغزها در حفظ سلامتی و افزایش ایمنی بدن تأثیر بسیار زیادی دارد و با مصرف آن می‌توان از ایجاد لخته‌های خونی در بدن جلوگیری کرده و خطر بروز حملات قلبی را به میزان قابل ‌توجهی کاهش داد و بهترین گزینه برای ورزش‌کاران است. البته مصرف آن به افرادی که دارای فشارخون بالا هستند با احتیاط و به میزان کم توصیه می‌شود. از آجیل چهار مغز می‌توان به‌عنوان یک میان وعده مغذی برای کودکان و بزرگ‌سالان استفاده کرد. مصرف روزانه آن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، انواع سرطان، بیماری‌های کلیوی، دیابت نوع 2، سنگ صفرا و بسیاری بیماری‌های دیگر را به میزان زیادی کاهش می‌دهد. آجیل چهر مغز نقش بسیار مهمی را در بهبود عملکرد سلول‌های مغز دارد و در درازمدت به افزایش هوش و نیروی ذهنی کمک می‌کند.

خشکبار
یکی دیگر از انواع تنقلات سالم استفاده از میوه‌های خشک خصوصا در فصل زمستان است. انواع میوه های خشک مانند: کشمش، قیسی، آلو، آلبالو، خرما، انجیر، عناب، سیب، هلو و بسیاری میوه‌های دیگر است. یکی از فواید میوه‌های خشک این است که سرشار از فیبر هستند و برای همین در رفع مشکل یبوست بسیار موثر است و فشار خون بالا را کنترل می‌کند. میوه‌های خشک می‌توانند فیبر و مواد مغذی زیادی را به بدن برسانند و آن را تقویت کنند و مقدار زیادی آنتی اکسیدان در بدن تأمین کنند. آن‌ها سرشار از قند و کالری هستند. میوه‌های خشک و آجیل حجم زیادی ندارند اما بسیار مقوی هستند و اثرات درمانی زیادی دارند.

مضرات مصرف زیاد تنقلات
برخی افراد تصور می‌کنند می‌توانند به هر میزان از موادغذایی مفید استفاده کنند. تنوع آجیل و خشکبار و پرخوری در مصرف آن در هر سنی، عامل تولید اخلاط صفرا و سودا می‌شود. استفاده افراطی و دور از اعتدال هر ماده خوراکی عوارض و مشکلاتی به همراه دارد، میوه خشک و آجیل هم اگر متعادل مصرف شود می‌تواند برای سلامت جسم مفید باشد اما اگر زیاد مصرف شود ضررهایی را برای بدن به همراه دارد و می‌تواند خودش عامل بیماری شود.