حجاب اجباری یا اختیاری
کنار پیر، جوان و بچه، زنانی هم بودند؛ چه چادری و چه بی‌حجاب. همه دست‌های‌شان به‌هم گره شده و مشتی شده بود تا بگویند هدف‌شان یکی است و اتحادشان، انقلابی را رقم زده است. حال چهل‌وپنج سال از آن روزها می‌گذرد. در هر دهه تحت‌تاثیر وقایع زمانه، شاهد تغییراتی بودیم که بر همه‌چیز کشور تاثیرگذار بود؛ حتی پوشش زنان. اکنون اگر نه به‌عنوان يک رهگذر؛ از ديد يک عابر اهل تفکر، به کساني که از کنارتان مي‌گذرند، نگاهی بيندازید؛ تنوع پوشش بانوان چشم‌تان را مي‌زند؛ برخی قوس‌وقزح و رنگين‌کماني از خود ساخته‌‌اند؛ عده‌اي ديگر کمي ساده‌تر هستند؛ بعضی هم مثل قشر اداري و يونيفرم‌‌پوش هستند و کنارشان بانوان چادري؛ اما به‌راستي مگر می‌شود اين‌همه تفاوت در نوع پوشش!
خانم «زهره توکلی» بانوی ۵۰ ساله و فرهنگی کشورمان اعتقاد دارد: «چیزی که امروز شاهد آن هستیم از چند سال پیش پروژه‌اش کلید خورده است. به گونه‌ای که ابتدا مانتوها و پاچه‌های شلوارها کوتاه و کوتاه‌تر شد و به‌قولی آب رفت. سپس دکمه‌ها رخت بربستند و پوشش‌ها باز و بازتر شدند. این نوع پوشش و آرایش زنان نه تنها برای خود ما؛ که حتی از دید خارجی‌های سایر ادیان هم بهت‌آور و حیرت‌انگیز است. غائله فعلی به همین جا نیز ختم نشده و نمی‌شود. بعد از ازدواج سفید؛ نوبت به روزهای هفته رسیده تا یک‌روز در هفته را سفید اعلام کنند و روسری و زلف‌های‌شان را بر باد دهند؛ چرا که از نظر این عده فقط با این شکل آزادی را در آغوش می‌کشند.»
خانم «نسرین احمدیان» ۶۲ ساله و یکی از بازنشستگان کشوری در بیان نظراتش با مرور یاد شهدای گرانقدر دفاع مقدس می‌گوید: «آنان که راهی جبهه‌های حق علیه باطل شدند و با اهدای جان‌شان برای‌مان امنیت و آرامش به ارمغان آوردند؛ اگر امروز در بین ما بودند چه دیدگاه و نظری به مقوله حجاب داشتند؟ همان‌هایی که از هر سن، طبقه، دین و اعتقادی لحظه‌ای درنگ نکردند و رفتند تا ما باشیم. مگر نه اینکه در اکثر وصیت‌نامه‌های‌شان، دختران و زنان این خاک را به حفظ حجاب فراخواندند. شهدایی چون شهید «علیرضا حسینی» که در وصیت‌نامه‌اش آمده: خواهرانم از شما می‌خواهم با حفظ حجاب و رعایت عفاف در پشت جبهه‌ها، جهاد اکبر کنید تا اسلام را زنده و پابرجا نگه دارید. یا شهید «عیدمحمد سبزی» که توصیه کرده بود ما بانوان با حفظ حجاب و عفاف خود، برای خون شهدا، ارزش قائل شویم. کم نبودند شهدایی که هم‌وغم آن‌ها حفظ حجاب و رعایت موازین اسلامی بود. شهید «هادی صدقیان»، «رمضان‌علی صادقی»، «جواد مهرافشان» و هزاران عزیز سفر کرده دیگر که برخی از ما، امروز هم خودشان را فراموش‌شان کردیم و هم وصیت‌های‌شان را.»
خانم «مریم کامرانی» ۲۲ ساله و دانشجوی گرافیک است. وی با بیان این که مقوله حجاب می‌بایست امری اختیاری باشد؛ نه اجباری می‌گوید: «هرگونه جبر و تحمیلی در نوع پوشش نقض اختیار و توهین به شعور انسانی است؛ چرا که چطور و چگونه پوشیدن لباس مسئله‌ای فردی است و هر انسانی از هر جنسیت و زیستگاهی مختار است نوع پوشش خود و چگونگی آن را تعیین و انتخاب کند.»
اما آقای «سعید براتی» که ۳۵ سال سن دارد و به اقتضای شغلش به کشورهای مختلفی سفر کرده است؛ نظر متفاوتی را ارائه می‌کند و می‌گوید: «شاید فکر کنید پوشش در کشورهای غیراسلامی آزاد است و قوانین خاصی برای این موضوع وضع نشده؛ درحالی که قوانین حجاب و نوع پوشش تنها مختص ایران نیست و در سایر کشورهای غربی نیز قوانینی در این حوزه وضع شده. مثلاً در کشوری هم‌چون ایتالیا برای سبک لباس پوشیدن مردان قانون خاصی تدوین شده. در ملبورن استرالیا هم مشابه همان قانون هر مردی که به سبک زنانه لباس بپوشد، جریمه می‌شود. پس مردان حق ندارند در محیط عمومی و اجتماعی، لباس‌های زنانه به تن کنند. در کشورهای عربی و حوزه خلیج هم قوانینی وجود دارند. مثلاً در قَطر پوشیدن لباس‌های بدن‌نما در جوامع عمومی ممنوع است. چنین قوانینی زمان ورود گردشگران خارجی با پوشش نامناسب به این کشور وضع شد. آن‌ها همه و ازجمله گردشگران خارجی را ملزم کردند در مکان‌های عمومی پوشش مناسب را رعایت کنند. به‌طور مثال پوشیدن ساپورت چه برای قطری‌ها و چه گردشگران خارجی، ممنوع شده است.»
با وجود چنین نظراتی حرف کسانی که در کشورهای به‌اصطلاح کاملا آزاد زندگی می‌کنند، چیست؟ «مریم بیاتریس یونس» اهل آرژانتین عنوان می‌کند: «من با بینش و آگاهی کامل و در سن ۱۹ سالگی خود را دختری مسلمان و محجبه یافتم. در آرژانتین به رغم تبلیغات سوئی که علیه اسلام می‌شود این دین هر روز با استقبال بیشتری مواجه می‌گردد و اگر کسی با شناخت قبلی و واقعی اسلام را یشناسد و ایمان بیاورد؛ همه‌جانبه آن را می‌پذیرد. لذا من هم که با جان و دل پذیرای اسلام شدم؛ خود را ملزم به رعایت حدود اسلامی و حجاب کردم. همین مسئله باعث شد دوستان و آشنایان مرا از جمع خودشان طرد کنند؛ اما من بر اعتقادات خود راسخ ماندم و طعنه‌ها و تحقیرهای‌شان ذره‌ای مرا از انتخابم سرد نکرد.»
خانم«زینت فردوس» هم در جایگاه استاد شیعه‌شناسی خطاب به دختران و بانوان ایرانی می‌گوید: «زندگی در کشوری که هم امنیت دارد و هم آزادی؛ افتخار و سعادتی می‌طلبد که نصیب همه نمی‌شود. زندگی در این کشور عطیه‌ای است که بانوان و دختران ایرانی باید قدرش را بدانند و در حفظ این موقعیت و جایگاه خویش، همه تلاش خود را بکار گیرند.» اما گویی «مرغ همسایه، غاز است.» برخی از زنان و دختران هم‌وطن، در آرزوی آزادی و آن‌چه آن‌سوی مرزها ترسیم شده؛ حسرت جایگاه دختران و زنان غربی را می‌خورند که برخی خود از وضعیت‌شان خسته شده‌اند. طوری که برخی ستاره‌ها و سلبریتی‌های غربی و شرقی در اوج زیبایی، جوانی و شهرت، حجاب را انتخاب کرده و محجبه شده‌اند. سایت خبری و تحلیلی «های حجاب» به تعدادی از این ستارگان پرداخته و نظرات آن‌ها را نیز بعد از گرایش به حجاب، مطرح کرده است.
«حنّان ترک» (بازیگر مصری): «مدتی ستاره اهل زمین بودم. با حجابم از خدا می‌خواهم مرا ستاره آسمان‌ها کند.»
«سارا بوکر» (بازیگر و مدل آمریکایی): «با حجاب، آرامشی استثنائی را تجربه کردم. زنجیرهای مد و زیبایی پاره شدند و از نگاه شکارچی‌ها رها شدم. کسانی که مفاهیم کلیشه‌ای علیه حجاب را می‌پذیرند؛ نمی‌دانند چه چیزی را از دست می‌دهند؛ اما من تا پای مرگم از حقم برای حجاب، دفاع می‌کنم.»
«فابیان» (معروف‌ترین مانکن فرانسه): «به لطف خدا مسلمان شدم وگرنه تا آخر عمر مثل یک حیوان، دنبال سیراب‌کردن هوس‌‌هایم بودم و اصول و ارزشی برای خود نداشتم.»
«دیامز» (خواننده رَپ فرانسوی): «حجاب، شادی را به زندگی‌ام آورده و می‌خواهم باحجاب، با ظلمی که در غرب به زنان می‌شود؛ مبارزه کنم.»
«مریم فرانسوا کراح» (نویسنده، روزنامه‌نگار، بازیگر و هنرپیشه انگلیسی): دیگر شهرتم برای مراسم اسکار نیست. برای حجاب و تبلیغ اسلام است و حاضرنیستم آن را به خاطر سینما کنار بگذارم.»
«کارلی والتز» (سوپرمدل مشهور انگلیس): «اسلام به زن ارزش و امنیت می‌دهد و دیگر بدنم را وسیله سوءاستفاده رسانه‌ها قرار نمی‌دهم.»
«جنه الحیدری» (نویسنده کانادایی و تصویرگر کتاب کودک): «با حجاب ظاهرشدن برایم بسیار سخت بود؛ اما می‌خواستم نشان دهم در این راه محکم هستم. بعدها فهمیدم حجاب ارزشی است برای خودم.»
«صابرین جنابی» (بازیگر مصری، لیسانس فلسفه): «لائیک‌های مصر از شدت عصبانیت به من گفتند از ایرانی‌ها پول گرفتم تا محجبه شوم! رسانه‌ها فقط الگوهای بد را به زنان ارائه می‌دهند؛ اما زن باحجاب باید الگو باشد.»
«راکل» (افسر پلیس آمریکا): «مهم‌ترین چیزی که از اسلام دوست دارم و از آن لذت می‌برم، حجاب است؛ مخصوصاً در لاس‌وگاس که مردان به زنان نگاه ناخوشایندی دارند. با حجاب احساس امنیت می‌کنم.»
«آلیسا» (سلطان خواننده‌های تاتار، دومین خواننده جوان و مشهور روس): «در اوج شهرت، مسلمان و محجبه شدم و دعوتنامه‌های فستیوال‌های جهانی موسیقی را رد کردم. از موسیقی مأیوس شده‌ام. دیگر نمی‌خواهم برای خوشایند دیگران آواز بخوانم.»
«نور نیلوفا محدنور» (بازیگر و مجری مالزی): «همه‌چیز داشتم؛ اما احساس پوچی می‌کردم. گمشده‌ای داشتم و حجاب زندگی دوباره‌ای به من داد.»
اما به‌راستی در فراسوی این خاک و در کشورهایی که مدعی آزادی و… هستند؛ چه می‌گذرد؟
خانم «زهرا موسوی» ۴۵ ساله و فعال در حوزه فرهنگ و رسانه با اشاره به گزارشی از باشگاه خبرنگاران جوان تحت عنوان «هیس سوپراستارها…» درباره این که چرا مشهورترین بازیگران آمریکایی، سکوت زندگی خصوصی خود را شکستند؟ می‌گوید: «براساس جدیدترین آمارها در اروپا، از هر سه زن، یکی قربانی خشونت جسمی یا جنسی می‌شود. مارس۲۰۱۴ پایگاه اطلاع‌رسانی حقوق اساسی اتحادیه اروپا اعلام کرد سالانه ۶۲ میلیون تجاوز در قاره سبز رخ می‌دهد و بسیاری از حملات، از دوران کودکی آغاز شده است. همچنین زنان بالای ۱۵ سال اروپایی، حداقل یک‌بار تجربه سوءاستفاده جنسی را داشته‌اند. «لیدی گاگا» خواننده آمریکایی، «جانیک دیکینسون» سوپراستار، و «جوآن کالینز» بازیگر و مدل انگلیسی، سه ستاره مشهور به یکباره تصمیم گرفتند تجربۀ دردناک مورد تجاوز قرار گرفتن‌شان را فاش سازند. البته متهم مشترک برخی از این تجاوزها، خود همین مجریان و سوپراستارهای آمریکا هستند.
همچنین «جهان نيوز» به نقل از «فارس» گزارش جالبی از هلند منتشر کرد. کشوری که ماهیت ضدانقلابی علیه ایران دارد و همواره «شعار زن، زندگی و آزادی» را سر داده و خود را مدافع حقوق زنان در ایران اعلام کرده است و حال زنانش بر طبل رسوایی آن‌ها می‌کوبند. فقط کافی است برای مدتی در محله «رِد لایت» (چراغ سرخ) آمستردام، پایتخت هلند قدم بزنی. فروشگاه‌های این محله با ویترین‌های پر زرق و برق و نورهای قرمز توجه‌ت را جلب می‌کنند؛ چرا که این مدعیان حقوق و برابری زن و مرد؛ با قراردادن روسپی‌ها در ویترین و وادارکردن‌شان به انجام حرکات مستهجن، تجارت پررونقی را برای کشورشان رقم زده‌اند. این مراکز با حمایت دولت و به‌صورت قانونی فعالیت می‌کنند. در حالی که بیشتر قربانیان این برده‌داری مدرن، زنان و دختران کم‌سن‌وسال هلندی هستند که پس از کناره گیری از این فعالیت، با مشکلات روحی روانی و اجتماعی ناشی از آن دوره فعالیت، دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
با این اوصاف باید پرسید به‌راستی در کشور هلند، زن احساس آزادی می‌کند یا تبدیل به برده جنسی شده است؟ این فقط یکی از ره‌آوردهای سرزمین آرزو و آزادی برای زنان است.
در پژوهشي به نقل از سایت مهرخانه، تأثير رفتار قربانيان خشونت و ارتباط آن با رفتار خشونت‌آميز از منظر جامعه‌شناختي بررسي شده است. اين پژوهش که با جامعه آماري دختران و زنان ۱۴ تا ۳۳ ساله شهر مشهد صورت گرفته؛ نشان از آن دارد که زنان مذهبي، کم‌تر قرباني خشونت مي‌شوند.
اسلام دين زيبايي‌هاست. هرچند این زیبایی‌ها در ابعاد والاتر و وسیع‌تری مدنظر هستند. همان‌طور كه امام عليa در خطبه هفتادم نهج‌البلاغه فرمودند: «زینت باطن، زيباتر از زينت ظاهر است.» در دین اسلام اهمیت حجاب و پوشش متعارف و اسلامی به حدی است که ایزد تبارک و تعالی، به صراحت در کتاب مبین خود در برخی سوره‌ها به آن به‌عنوان یک امر واجب و نه مستحب پرداخته است و از افراد صالح و پرهیزگاری هم‌چون حضرت یوسف و مریم که اسوه‌های پاکی و نجابت بوده‌اند، یاد کرده است. حفظ دین و موازین شرعی اسلام یک ضرورت است و دژی مستحکم که می‌تواند حافظ ما از بلایا و آفات جسمی و روحی باشد. البته عفاف و حجاب در اسلام تنها مختص زنان نبوده و خداوند، هم زن و هم مرد را مکلف به حفظ و رعایت آن کرده تا جائی که حتی برای روابط انسانی و اجتماعی فی‌مابین، حد و حدودی تعیین کرده است. بر این اساس زنان در سایه دین متعالی اسلام می‌توانند در نهایت آرامش و امنیت هم به رسالت همسری و مادری خود در نهاد خانواده بپردازند و نسلی سالم و صالح را تربیت کرده و به جامعه تحویل دهند؛ و هم در عرصه‌های مختلف اجتماعی بی هیچ هتک حرمتی و یا رفتاری که موید توهین و تحقیر از سوی دیگران و مردان نامحرم باشد؛ به ایفای نقش‌شان بپردازند.
از آنجا که خداوند هم زیباست و زیبایی را دوست دارد؛ روان‌شناسي رنگ‌ها در پوشش اسلامي هم لحاظ شده است. در حال حاضر نوع پوشش اکثر مردم؛ به‌‌ويژه جوانان وابسته به جریان مد است. طراحان جهانی مد هم با علم به این موضوع، هر روز مدل‌هاي جديدی به بازار عرضه می‌کنند. روا نیست کشور ما از این قافله عقب بماند. باید با درایت و استفاده صحیح از عناصر زیبایی و به‌روزبودن، پوششی به بانوان مسلمان ايراني معرفي شود که در چارچوب موازين شرعي و فرهنگ اصیل شرقي، زنان متین، خوش‌لباس و شایسته جلوه کنند. در این بین اگر چه رسانه‌ها، متولی مباحثي مانند پوشش نيستند؛ اما می‌توانند مروجین خوبی در این زمینه باشند و چنین موضوعاتی را مطرح کند. اگر فضاي گفت‌وگوي مردمي در رسانه‌ها، به‌خصوص رسانه ملی، باز شود؛ مردم در کنار دولت و مسئولین، مقوله پوشش و حجاب را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند. در آن صورت قطعاً در ترسیم افق‌های بهتر و برنامه‌ریزی‌های درست آتی، گام‌های مثبتی در پیش خواهیم داشت.
