رعایت حقوق همسایه

با همسایه چطور رفتار کنیم؟

همه افراد نسبت به هم حقوقی دارند که رعایت آن باعث می‌شود فضای محیط اطراف‌مان دلپذیر، آرام و قابل زندگی شود. همانطور که بین اعضای خانواده رعایت خیلی از چیزها ضروری است، در خارج از محیط منزل نیز این مقررات و ضرورت‌ها وجود دارد. امام باقر علیه السلام می‌فرمایند: هر ۴۰ خانه از پیش رو و از پشت سر و از راست و چپ همسایه‌اند. (وسائل الشیعه، باب 90، ح1)  بنابراین وسعت همسایه‌های ما خیلی زیاد است و این مقدار همسایه می‌تواند مسئولیت ما را در برابر آن‌ها افزایش دهد. در عین حال تعداد بیشتر همسایه‌ها می تواند محیط خوبی برای ما بوجود آورد تا درکنار آنان احساس آرامش، سلامت روح و روان و آسایش بیشتری کنیم.

حقوق همسایه

رعایت حقوق همسایه از واجبات است و اسلام تاکید زیادی بر حقوق همسایه دارد؛ بی خبری از حال همسایگان و بی توجهی به حقوق آنان، از اموری است که در اسلام نکوهش و از آن به زشتی یاد شده است تا جایی که رسول گرامی اسلام فرمودند: کسی که سیر باشد و همسایه کناری او گرسنه باشد او مومن نیست. (مفاتیح الحیاه، ص346) از وظایف اخلاقی همسایگان نسبت به یکدیگر انسان دوستی است. رفت و آمد، حسن هم‌جواری، رسیدگی، احوال‌پرسی، یاری، عیادت، انفاق و صدقه، رفع نیاز و همدردی، از جمله وظایفی که بر عهده همسایه و نیز نشانه جوان‌مردی است.

آپارتمان نشینی

امروزه اغلب مردم در آپارتمان زندگی می‌کنند و اگر قوانین آپارتمان نشینی را رعایت نکنند بسیار مشکل‌ساز خواهند شد. پس باید مراقب باشند همسایه‌های نزدیک از رفتار آن‌ها آزرده نشوند. سر و صدای زیاد، عدم رعایت بهداشت، کنجکاوی و تجسس در کار همسایه و بی‌احترامی به همسایه از مواردی است که باید در آپارتمان رعایت شود. بخشش و زیان نرساندن به همسایه از حقوق دیگر آپارتمان نشینی است که باید نسبت به رعایت آن کوشید. افراد در آپارتمان باید بیشتر هوای همسایه را داشته باشند و به نیازهای همسایه توجه و کمک کنند.

رعایت حریم همسایه

یکی از مسائلی که باید در مورد همسایه رعایت کرد حفظ حریم همسایه است. سرک کشیدن به زندگی مردم و نگاه کردن به خانه‌های یکدیگر کار پسندیده ای نیست و باید از آن اجتناب کرد. تجسس در زندگی همسایه نیز کار نادرستی است. برای حفظ حریم همسایه باید حقوق او را رعایت کرد؛ خصوصا در آپارتمان‌ها که همسایه‌ها بیشتر به هم نزدیکند. بدگویی از همسایه و بردن آبروی او نزد دیگر همسایه‌ها بسیار ناپسند است. حفظ آبروی همسایه مهم‌تریم مورد رعایت حریم همسایه است. از دیگر مصادیق حریم همسایه رعایت استفاده از پیاده رو و درب همسایه برای پارک خودرو است که باید به این مسئله توجه داشت و حریم همسایه را حفظ نمود.

آزار به همسایگان

آزار دیگران در هر مکان و موقعیتی کاری ناپسند است. همسایه آزاری نیز مورد نکوهش اسلام است. در اسلام توجه به همسایه و نهی از آزار به همسایه بسیار تاکید شده است.

یکی از مواردی که موجب آزار همسایه می‌شود رعایت نکردن حریم همسایه، سروصدای زیاد و ناهنجار با این تصور که چهاردیواری اختیاری است، احساس ناامنی از همسایه، مزاحمت‌های زبانی، چشم چرانی، نگاه به اندرونی خانه، ایجاد مزاحمت در زمان استراحت، استفاده از محل پارک خودروی همسایه می‌تواند از مصادیق همسایه آزاری باشد.

آثار مثبت رعایت حقوق همسایگی

رفتار نیک همسایگان با یکدیگر، می‌تواند سرچشمه برکت‌های فراوانی باشد. تقویت روحیه همکاری و هم‌فکری یکی از آن‌هاست که خود، آرامش روانی و طول عمر انسان را در پی دارد. در روایات به  همسایه داری نیکو تاکید شده و آن را موجب روزی زیاد معرفی می‌کنند. آمرزش گناهان نیز پاداش خداوند به کسانی است که همسایه‌ها از آنان راضی باشند. وجود همسایه خوب، برای آدمی نعمتی ارزشمند و همسایه خوب بودن، مایه محبت و دوستی است. دل‌ها همواره متوجه جایی می‌شود که نیکی و مهربانی در آن حاکم باشد و هرجا که شهد خیر باشد، افراد گرد هم می‌آیند. نقش رفتار نیک در همسایگی، در ایجاد تجمع‌های پرشکوه و الفت‌های اجتماعی، فراوان است.