نگاهی بر سبک زندگی اجتماعی حضرت زهرا (سلام الله علیها)
«زندگی فاطمه زهرا (سلام الله علیها)، اگرچه کوتاه بود و حدود بیست سال بیشتر طول نکشید، اما این زندگی از جهت جهاد و مبارزه و تلاش و کار انقلابی و صبر انقلابی و درس و فراگیری و آموزش به این و آن و سخنرانی و دفاع از نبوت و امامت و نظام اسلامی، دریای پهناوری از تلاش و مبارزه و کار و در نهایت هم شهادت است». مقام معظم رهبری
حضرت زهرا (سلام الله علیها)، در زمانه ای زندگی می کردند که زن به لحاظ اجتماعی از جایگاه چندانی برخوردار نبود. خواست و قدرت خداوند بر این بود که تنها فرزند آخرین پیامبر و فرستاده اش، دختر باشد تا ارزش وجودی زن مشخص شود. حضرت زهرا (سلام الله علیها)، یکی از اجتماعی ترین زنان تاریخ زمان خود بوده اند. ایشان در کنار ایفای نقش های خانوادگی مانند دختر بودن، مادری و همسری و خانه داری، به مسائل اجتماعی و نیز به نیاز زنان عصر خویش توجه می‌کردند و البته توجه به این امور موجب غفلت ایشان از حوزه فردی و شخصی زندگی خود نمی شد؛ زیرا جنبه شخصی بیشتر شامل ارتباط او با پروردگار بود و با اینکه ایشان، امور و مشغله های زیادی داشتند، هیچکدام از آنها، جا را برای عبودیت حضرت حق تنگ نکرده بود.
1. کدام زن؛ عزیز یا ذلیل؟
نقش اجتماعی حضرت زهرا (سلام الله علیها)، بعد از فوت مادرشان حضرت خديجه (سلام الله علیها) و ابوطالب، عموی پیامبر (صلی الله عليه و آله)، با شدت و قوت بیشتری دنبال شد. عرب جاهليت نگاه غیرانسانی به زن داشتند و او را وسیله ای برای نیازهای خود می پنداشتند که این امر از همان ابتدا توسط پیامبر به طور عملی نهی شد. نگاه انسانی به شخصیت زن سبب پرورش ویژگی اعتماد به نفس اجتماعی و رشد درجات معنوی در حضرت زهرا (س). به عنوان مثال حضرت زهرا (سلام الله علیها)در جنگ احد به احوال آسیب دیدگان رسیدگی می کردند و در زمان حیات پیامبر (صلی الله عليه و آله) بعد از غزوه ها، یار و غمخوار پدر و همسر خود بودند و نقش امدادگری را ایفا می نمودند. حضرت زهرا (س)، در ماجرای مباهله مسیحیان نجران به همراه پیامبر (صلی الله عليه و آله)، حضرت علی (علیه‌السلام) و فرزندانشان حسن و حسین (علیهما السلام) حضور داشتند.
٢. خطبه تاریخی
در فضایی که اعراب، دختران خود را زنده به گور می کردند، حضرت زهرا (علیهاالسلام) از شانی سیاسی برخوردار بودند و با خطبه های رسا و متقن خود در جریان فدک، فرهنگ مقاومت را اعتلا بخشیدند. ایشان در ماجرای فدک، برای دفاع از حق، به مسجد رفتند تا در مورد فدک با خلیفه صحبت کنند. در ابتدای ورودشان به مسجد از حمد و ثنای الهی سخن گفتند و در ادامه، خطبه تاریخی خود را ایراد کردند و وضعیت اجتماعی جامعه را ترسیم و تصویری کامل از وضعیت مسلمانان و مشکلات و مفاسد اجتماعی آنها که قبل از بعثت پیامبر (صلی الله عليه و آله) درگیرشان بودند، مطرح ساختند. مهم ترین هدف حضرت ازاین خطبه، بیان و تاکید براین حقیقت بوده است که تنها راه سامان پذیری دین و یگانه محوروحدت، پذیرش ولایت اهل بیت (علیهم السلام) است.
3. اسوه عفاف
حضور اجتماعی و سیاسی حضرت زهرا (سلام الله علیها) در جامعه، با رعایت شئونات حجاب و عفاف بوده و الگویی جاودانه برای زنان مسلمان به حساب می آید که نشان می دهد نه تنها حجاب و عفاف مانعی برای حضور اجتماعی و سیاسی زنان نیست که با رعایت آن می توان حضوری اثرگذارتر در جامعه داشت و با هویت انسانی خود، در جامعه حضور داشت. سبک زندگی سیاسی و اجتماعی آنحضرت، بیانگر این است که زنان جامعه اسلامی، هرجا که نیاز باشد، باید با حضور مؤثر از حق دفاع کنند و با تمسک به بانوی بزرگ جهان اسلام، هشیارانه در راه دفاع از آموزه های دین اسلام، گام بردارند.
