حفظ محیط زیست

جایگاه ما در جهان طبیعی

ما در نقطه ای روی زمین زندگی می کنیم که سیاره متوسطی از یک منظومه سیارهاي متوسط است، که خورشید ستارهای متوسط از حدود ۲۰۰ میلیارد ستاره متعلق به یک کهکشان متوسط به نام کهکشان راه شیری است که خود متعلق به یک خوشه محلی کهکشانی و یکی از چندصد میلیارد کهکشان موجود در جهان است.

وابستگی بقای ما به بقای زمین و حفظ شرایط مناسب زیست

زمین زیستگاه ماست. ظرفی است که وجود فیزیکی ما را در خود جای داده و بستر فعلیت استعدادها و امکانات بالقوه ماست. وجود ما بسته به زمین است. بندناف هستی فیزیکی ما همواره به مام زمین پیوسته است. اما زمین در معرض خطرهای گوناگونی است که هر یک از آنها واپسین تحلیل حیات ما را به طور اعم و حیات شایسته ما را به طور اخص تهدید می کند، و هرچه این تهدیدها فزونی یابند، توجه به بقای زمین به طور اعم، و توجه به حفظ شرایط مناسب زیست به طور اخص، اهمیت بیشتری می یابد.

مبانی نظری حفظ محیط زیست

1. نگاه به زمین، به طبیعت و به محیط زیست همواره نگاهی است هم از بیرون و هم از درون. در نگاه از بیرون با نگرشی کارشناسانه و بر پایه دستاوردهای تجربی – علمی و اعتلا بخشیدن به این دستاوردها تا تعمیم دهی هرچه کلی تر، می توانیم و باید به زمین به مثابه زیستگاه خود در درجه اول و به مثابه یک نظام زیستی در درجه دوم بنگریم.
2. بی گمان زمین با آنکه وجودی مستقل از انسان دارد (و پیش از او وجود داشته است)، در خدمت انسان است. اما برخورد انسان با زمین باید بر پایه درک نیاز او به زمین و منابع گوناگون صورت گیرد. هرگونه بهره گیری نادرست از زمین می تواند تهدیدی برای زندگی انسان باشد.
3. تقویت نگرش معنویت گرایانه به طبیعت و زمین، درک ژرف پیوند انسان با طبیعت و زمین را ممکن می کند و به احساس غنای درونی آدمی می افزاید.
4. در راستای حفظ محیط زیست همواره تقویت گونه ای جمع گرایی، گون های جهانی نگری از یک سو، و توجه به حق تک تک افراد برای برخورداری از محیط زیست سالم و امکانات شایسته از سوی دیگر لازم است.
5. تلقی کلی محیط زیست به مثابه یک نظام زیستی، گونه ای نگرش بر پایه وحدت انواع به طور اعم، و وحدت انسان ها به طور اخص را تقویت می کند. در این تلقی، هرگونه آسیب به نظام زیستی، تأثیر منفی مستقیم بر یک یا چند گونه زیستی و تأثیر منفی غیر مستقیم بر گونه های زیستی دیگر خواهد داشت.

وظایف عملی

1. توجه به محیط زیست ابعاد گوناگونی دارد که همه افراد، چه به صورت حقیقی و چه به صورت حقوقی، دولت ها و نهادهای فراملی و جهانی باید در قبال آنها احساس مسئولیت کنند. مهم ترین این ابعاد عبارتند از : پاکیزه نگه داشتن محیط زیست، توجه به صرفه جویی در مصرف منابع گوناگون زمین، استفاده بهینه از این منابع، همراه با تلاش برای تجدید منابع، جلوگیری از سرد یا گرم شدن بیش از اندازه کره زمین، دستیابی به انرژی های مطلوب، مقابله با انواع تهدیدهای برون زمینی، مقابله با تخریب زمین، به ویژه در دو شکل آبرسانی به دریاها و جنگل ها، مقابله با استفاده از سلاح های میکروبی، شیمیایی و هسته ای که به محیط زیست آسیب های جبران ناپذیر وارد می سازد، مقابله با آلوده شدن جو زمین به گازهای سمی حاصل از مواد زاید گوناگون کارخانه ای و..، جلوگیری از ورود مواد شیمیایی سمی به چرخه زیستی و غذایی گیاهان و جانوران.
2. مبلغان حفظ محیط زیست باید احساس معنوی پیوند با طبیعت و احساس نزدیکی انسان با همه اجزای طبیعت را در همه انسانها پدید آورند تا در چارچوب گونه ای زیبایی شناسی و توجه به همه مظاهر حیات، احساس طبیعت دوستی، دور از افراطی گری در طبیعت پرستی، ملکه جان انسان ها شود. غنای درونی حاصل از چنین احساسی نقش به سزایی در ایجاد آرامش فکری و احساس مسئولیت در قبال زمین خواهد داشت.