آسیب های اینترنت

 هنگامی که افراد در درجه نخست به فعالیت های غیر اجتماعی اینترنتی سرگرم شوند، غرق شدن در آن حتی بیشتر از تلویزیون می تواند آنها را از اجتماع، مشارکت سازمانی و زندگی خانوادگی باز دارد. در مقابل وقتی افراد برای ارتباط و هماهنگی با دوستان، خویشان از اینترنت استفاده می کنند، اینترنت به ابزاری برای شکل گیری و حفظ سرمایه اجتماعی تبدیل می شود. از این رو نکات تحلیلی زیر را می توان از خلال نظریات مختلف استنباط نمود.

1- اینترنت، عدم تعهد اجتماعی و مسئولیت گریزی

 اینترنت، در عین اینکه برخی از انواع همبستگی های اجتماعی که بر مبنای پیوندهای محل کار، همسایگی و خویشاوندی و بدون واسطه استوار شده را، از بین می برد، باعث ارتقای روابط موقتی، و سست تر شدن تعهد اجتماعی می شود. بنابراین، اینترنت، صرفا وسیله ای برای اطلاع رسانی نیست بلکه بر سایر جنبه های سرمایه اجتماعی از جمله کاهش تععهد اجتماعی تاثیر دارد . تحقیقات در آمریکا نشان می دهد که به ترتیب روزنامه، اینترنت و تلویزیون، منابع معتبر برای مخاطبان هستند، در حالی که در ایران به ترتیب تلویزیون، اینترنت (شبکه های اجتماعی) و روزنامه های کشور، منابعی معتبر برای افراد به شمار می رود. ضمن این که پژوهش ها در ایران مشخص نموده که جوانان، اعتماد بیشتری به اخبار اینترنتی در شبکه های اجتماعی دارند. این امر حاکی از آن است که در آینده این اعتماد بیشتر خواهد شد .

همچنین اعتیاد اینترنتی می تواند اختلالاتی در زمینه گسیختگی روابط اجتماعی و مسئولیت گریزی خانوادگی و اجتماعی را در بین جوانان ایجاد نماید. اعتیاد به گپ اینترنتی، باعث بروز مشکلات بسیار از جمله قانون گریزی، ومسئولیت گریزی می شود.

۲- اینترنت؛ کاهش همگرایی و همدلی اجتماعی

 نتایج حاکی از آن است که ۱۸۳٪ وابستگی به اینترنت، مهارت همدلی را در افراد کاهش می دهد و در واقع افرادی که مهارت همدلی در آنان وجود ندارد، توانایی درک احساسات و ناراحتی دیگران برایشان معنادار نیست و نمی توانند خود را در غم و اندوه دیگران شریک بدانند و در پی کناره گیری اجتماعی هستند. در برخی از پژوهش ها، در بررسی اینترنت از منظر روان شناسی اجتماعی، فضای مجازی به ایجاد فضای سالمی برای گفتگو، ایجاد رابطه بین کشورها و در نتیجه، کاهش تنش های فرهنگی و هم گرایی اجتماعی اشاره شده است، که در این حالت، به تعبیر لرنر در جوامع انسانی، پدیده ای به نام «همدلی» شکل می گیرد.

 ۳- اینترنت و کاهش عواطف اجتماعی، دگرخواهی

 براساس یافته های موجود، افراد با فرو رفتن در دنیای مجازی، در ارتباط با دنیای واقعی دچار مشکل شده و مهارت های اجتماعی خود را از دست می دهند و به طور کلی مردان بیش از زنان و نوجوانان و جوانان بیش از سایرین مستعد مواجهه با این اختلال می باشند. از سویی استفاده بیشتر از اینترنت با پی آمد کاهش کنش اجتماعی همراه بوده و با عقب نشینی از زندگی واقعی، عجین بوده و جایگزین روابط قدرتمند اجتماعی شده است.

علاوه براین، جوامع مجازی می تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای اساسی انسان امروزی باشد. فضای مجازی مانع رشد عواطف اجتماعی و دگرخواهی شده است. عواطفی که جز در روابط چهره به چهره، رشد نمی یابد. بنابراین، بین اینترنت و اشکال کنش اجتماعی از قبیل خدمات اجتماعی، فرهنگی و تربیت اجتماعی، رابطه معناداری وجود دارد. از این رو، کنش های واقعی را در نهادهای واقعی که افراد خود را در درون آن بنا می کنند باید جستجو کرد.

۴- اینترنت و فریب و دروغ

نتایج نشان می دهد روابط اینترنتی، خیلی اتفاقی و فاقد بازخوردهایی است که افراد در روابط چهره به چهره به دست می آورند. در واقع اینترنت، تعامل را تضعیف و احتمال فریب و دروغ را در بین کاربران تقویت می کند. اینترنت، سبک زندگی جوانان از جمله کنش های روزمره و نیز روابط اجتماعی آنان را تحت تاثیر قرار داده است. از این گذشته، این تصور که همه در اینترنت دروغ می گویند، ممکن است فرد را وادارد که در مقابل این تهدید بالقوه، دست به دروغ پردازی بزند .

۵- اینترنت و عزت نفس اجتماعی

براساس یافته های موجود، میان اعتیاد به اینترنت در بین جوانان و عزت نفس اجتماعی و خانوادگی، رابطه معناداری وجود دارد. به گونه ای که نوجوانانی که عزت نفس اجتماعی پایین تری دارند، نمرات اعتیاد به اینترنت بالایی دارند . در زمینه اعتیاد به اینترنت، دریافت کسانی که بیش از حد از اینترنت استفاده می کنند، تنها، افسرده، و بدون عزت نفس هستند. در این پژوهش، ۳۸٪ شرکت کنندگان اظهار داشتند که اینترنت بر آنها تاثیر منفی گذاشته است. از ویژگی های شخصیتی که می توانند به اعتیاد اینترنتی مرتبط باشند می توان به کمبود عزت نفس و کمبود مهارت های اجتماعی اشاره نمود.

نتایج یک پژوهش نشان می دهد که، گسترش فضاهای مجازی اینترنتی، آسیب های گوناگونی در زمینه تعلیم و تربیت کودکان ایجاد کرده است؛ از جمله آسیب های اخلاقی فضای مجازی در تربیت کودکان، می توان به مواردی همچون دسترسی آسان به منابع غیر اخلاقی، تضعیف باورهای دینی و القای شبهات و تعارض ارزش ها اشاره کرد.

آسیب های شخصیتی فضای مجازی بر کودکان نیز عبارتند از: اعتیاد به فضای مجازی، انزوای اجتماعی و اتلاف وقت. همچنین از دیگر آسیب های فضای مجازی بر تربیت کودک در خانواده، می توان به این موارد اشاره نمود: کاهش ارتباطات خانوادگی، تغییر الگوی تعامل میان والدین و فرزندان، از بین رفتن تعادل قدرت در خانواده و شکاف نسل ها. بنابراین، آنچه که مهم است، این است که به جای برخورد سلبی با این مساله، بررسی و ریشه یابی مشکلات و پیش گرفتن راه حل های اصلاحی مسلما نتایج بهتری در بر خواهد داشت.