احکام کتاب خدا
هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است .
- احکام خواندن
- واجب
- مستحب
- حرام
- مکروه
- نماز و سوره های سجده دار
- طهارت
- اسماء جلاله روی شله زرد
- نجس شدن قرآن
- فلش ، رم و گوشی در سرویس بهداشتی !
- بردن به سرویس بهداشتی !
- آیا می توانیم برای از بین بردن اسماء متبرکه و قرآنی که تقریباً قابل استفاده نیست ، آن ها را بسوزانیم؟
- آیا خط زدن اسماء متبرکه کفایت نمی کند؟
- ریختن آن ها در دستگاه هایی که کاغذها را خرد می کند ، چه حکمی دارد؟
- ایستادن بر سجاده ای که روی آن آیات قرآن یا اسماء متبرکه نوشته اند، چه حکمی دارد؟
- دفن قرآن همراه میت
- قرآن و کتاب های وقفی
احکام خواندن
جالب است بدانید که قرائت قرآن خودش چهار حکم شرعی دارد:
واجب
سوره هایی که باید در نماز های واجب خواند.
کسی اجیر شده که برای دیگران قرآن بخواند.
قرائتی که به خاطر عهد ، نذر یا قسم بر انسان واجب می شود.
اگر کسی وصیت کرد از ثلث اموال من قرآنی ختم بشود ، از باب عمل به وصیت واجب است و باید به آن عمل شود.
مستحب
می دانید که به طور کلی خواندن قرآن مستحب است و حد معینی هم ندارد، البته اساتید اخلاق توصیه می کنند بهتر است انسان روزانه دست کم پنجاه آیه قرائت کند.
حرام
خواندن آیات دارای سجده واجب برای افراد جنب و زنان حائض یا نفساء.
البته این حکم مربوط به خواندن عمدی این آیات است و اگر به گوششان رسید یا به اشتباه خواندند، اشکالی ندارد، اما سجده برایشان واجب است ، حتی اگر در جلسه قرآن نشسته اند هنگام تلاوت این آیات لازم نیست از جلسه خارج بشوند، اما اگر آیات را شنیدند باید سجده را انجام بدهند.
نکته : البته برخی از مراجع مثل حضرت امام، فاضل ، بهجت و نوری خواندن کل سوره های سجده دار را برای این افراد حرام می دانند.
مکروه
- خواندن قرآن در سجده نماز (به غیر از آیاتی که جنبه دعایی دارند.)
البته یاد آوری کنیم که مکروه در این جا به معنای ثواب کمتر است ؛ به عبارت دیگر به این معناست که اگر در غیر این حالت می خواند ثواب بیشتری داشت، نه این که ترک قرائت بهتر باشد.
طبق فتوای امام و مقام معظم رهبری اگر زن حائض یا نفساء در اوقات نماز وضو بگیرد و در محل عبادت خودش قرآن بخواند همین کراهت نیز بر طرف می شود.
آیات سجده دار
آیه 15 سوره سجده
آیه 37 سوره فصلت
آیه 62 سوره نجم
آیه 19 سوره علق
با خواندن یا شنیدن هر یک از آیات بالا سجده بر انسان واجب می شود؛ البته دیدن آیات، خواندن ترجمه ، عبور از ذهن و خواندن بخشی از این آیات موجب وجوب سجده نمی شود.
طبق نظر مقام معظم رهبری اگر این آیات به صورت غیر مستقیم نیز شنیده بشود، موجب وجوب سجده می شود.
کسی که این آیات را هم بشنود و هم بخواند بنا بر احتیاط باید دو سجده به جا آورد.
این سجده ، واجب فوری است مگر این که امکان سجده نباشد، اما اگر توجه نداشته یا نمی دانسته است باید بعد از این که متوجه شد به جا آورد.
صرف سجده بر چیزی که سجده بر آن جایز است کافی است و طهارت و قبله در آن شرط نیست.
خواندن ذکر سجده مستحب است و اگر هیچ چیزی نگوید و فقط سجده کند، کافی است.
مشهور مراجع، در این سجده حجاب را برای خانم ها واجب نمی دانند.
نماز و سوره های سجده دار
در نماز های واجب نباید این سوره ها را خواند واگر کسی اشتباهاً مشغول خواندن این سوره ها شد اگر قبل از خواندن سجده متوجه بشود باید رها کند و سوره دیگری را بخواند اما اگر متوجه نشد و آیه را خواند، باید با اشاره سجده کند.
اگر کسی در نماز ، آیه سجده دار را شنید باید با اشاره سجده کند و نمازش صحیح است.
خواندن این سوره ها در نماز های مستحبی اشکالی ندارد. لازم است پس از خواندن این آیات، سجده کرده سپس بلند شود و نماز را ادامه دهد.
طهارت
برای لمس آیات قرآن به طهارت نیاز است و باید با وضو بود. هم چنین اگر بر کسی غسل واجب است ، بدون غسل نباید آیات قرآن را مسح کند.
البته این حکم مربوط به حروف ، کلمات و آیات قرآن است و شامل آیاتی که از نمایشگر های رایانه ها یا گوشی های همراه نمایش داده می شود ، نمی گردد؛ بنابراین می توان بدون وضو با انگشت آیات قرآن را درگوشی های همراه جابه جا کرد.
مسح آیات قرآن و اسماء جلاله از تلویزیون و از پشت شیشه نیز همین طور است و حتی می توان بدون وضو از روی پلاستیک ، اسماء جلاله ای را که روی بعضی از مواد غذایی می نویسند ، لمس کرد.
اسماء جلاله روی شله زرد
حکم اسماء جلاله ای که روی برخی از غذاهای نذری مثل شله زرد می نویسند چیست؟
اگر ابتدا آن ها را مثلاً با قاشق هم بزنیم و دیگر آن اسم نباشد اشکالی ندارد، اما اگر خود کلمه یا قسمتی از کلمه را که به هم نخورده باشد برداریم، اگر با لب و دندان برخورد می کند نیاز به طهارت دارد.
نوشتن قرآن با صفحه کلید رایانه مصداق لمس نیست و نیازی به وضو ندارد.
نجس شدن قرآن
یکی از احکام مربوط به قرآن حفظ پاکی و دوری آن از نجاست است و بالتبع اگر قرآن نجس شد، طهارت آن واجب فوری است و حتی ممکن است بعضی مواقع شستن قرآن باعث شود کلمه ، جمله ، یا آیه ای از بین برود یا صفحه ای از انتفاع بیفتد ولی باید این کار انجام بگیرد.
فلش ، رم و گوشی در سرویس بهداشتی !
اگر گوشی، فلش یا رم که حاوی فایل های قرآن است در سرویس بهداشتی بیفتند بیرون آوردن آن واجب نیست زیرا عرفاً این گونه وسایل مصداق قرآن نیستند.
بردن به سرویس بهداشتی !
حکم همراه بردن قرآن و هر کتاب یا وسیله ای که آیه ای از قرآن یا اسماء متبرکه روی آن حک شده به سرویس بهداشتی چیست؟
اگر شخصاً قصد بی احترامی ندارد یا عرفاً مصداق بی احترامی نیست اشکالی ندارد.
آیا می توانیم برای از بین بردن اسماء متبرکه و قرآنی که تقریباً قابل استفاده نیست ، آن ها را بسوزانیم؟
سوزاندن این اوراق جایز نیست و برای آن بین بردن این اوراق از روش های زیر بهره بگیرید:
- آن ها را در خاک پاک دفن کنید.
- آن ها را در آب بشویید تا نوشته های آن ها کاملاً پاک شود.
- آن ها را در آب روان بریزید البته به شرطی که ضرری نداشته باشد و به کشاورزی مردم نیز ضرر نزند.
- بهترین راه جمع کردن و بازگشت آن به چرخه اقتصاد و بازیافت آن هاست.
آیا خط زدن اسماء متبرکه کفایت نمی کند؟
اگر واقعاً محو شود و کلمه قبلی دیگر صدق نکند، اشکال ندارد ، گاهی ما با ماژیک روی آن خط می کشیم ولی وقتی خط خشک می شود آن کلمه دوباره پیدا می شود که در این صورت کافی نیست.
ریختن آن ها در دستگاه هایی که کاغذها را خرد می کند ، چه حکمی دارد؟
اگر واقعاً حروف را قطعه قطعه کند به صورتی که آن حروف کلمات کاملاً از بین برود که دیگر صدق آن حرف را نکند اشکالی ندارد، اما اگر حرف قطع می شود ولی روشن است که این حرف همان کلمه است این هنوز حکم قبلی را دارد.
ایستادن بر سجاده ای که روی آن آیات قرآن یا اسماء متبرکه نوشته اند، چه حکمی دارد؟
اگر این کلمات در محل مهر و مکان سجده باشد که پاها روی آن قرار نمی گیرد اشکال ندارد ، ولی اگر در محل ایستادن باشد ، هم حرام است و هم نماز اشکال پیدا می کند.
دفن قرآن همراه میت
این کار مصداق هتک نیست ولی باید دقت بشود و آن را روی سینه یا جایی بگذارند که هنگام متلاشی شدن بدن با نجاست برخورد نکند.
قرآن و کتاب های وقفی
بیرون بردن قرآن و کتاب هایی که وقف مکان خاصی است بستگی به نظر واقف دارد؛ اگر واقف اجازه داده باشد اشکال ندارد ولی اگر اجازه نداده باشد و هیچ دلیل عقلی هم پیدا نمی کنیم و در عرف هم ، چنین مسئله ای نبوده احتیاط در این است که خارج نکنیم.
