امام رضا (علیه السلام)
پیشگویی ولادت امام رضا علیه السلام توسط ائمه علیهم السلام
تولد امام رضا علیهالسلام را برخي از معصومان پيش از وي، پيشگويي كرده و به آن بشارت داده بودند. از امام صادق علیهالسلام در اين باره احاديث چندي وارد شده است. از جمله عبدالله بن فضل هاشمي روايت كرد: مردي از اهالي طوس در محضر امام جعفرصادق علیهالسلام نشسته بود و آن حضرت به وي فرمود: بزودي از صلب فرزندم موسي، مردي به دنيا ميآيد كه مورد خشنودي خداوند سبحان در آسمان و خرسندي بندگانش در زمين خواهد بود. در سرزمين شما از روي ستم و دشمني مسموم و كشته ميگردد و در همان جا غريبانه به خاك سپرده مي شود.
آگاه باش! هر كسي وي را در غربتش زيارت كند و بداند كه او امام و پيشواي شيعيان پس از پدرش بوده و از جانب خداوند متعال مفترض الطاعه ميباشد، همانند كسي است كه رسول خدا صلی الله علیه و آله را زيارت كرده باشد.
تاریخ زندگی امام رضا علیه السلام
148 قمری: میلاد با برکت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام در مدینه.
170 قمری: آغاز خلافت هارون الرشید.
179 قمری: زندانی شدن امام موسی کاظم علیه السلام برای بار دوم به دستور هارون الرشید.
183 قمری: شهادت امام موسی بن جعفر علیه السلام، پس از چند سال حبس در زندان هارون الرشید، و آغاز امامت امام رضا علیه السلام.
194 قمری: اختلاف و درگیری امین و مأمون.
195 قمری: تولد امام جواد علیه السلام در مدینه؛ درگیری سپاه مأمون به فرماندهی طاهر بن حسین با لشکر امین به فرماندهای علی بن عیسی و پیروزی طاهر و مرگ علی بن عیسی.
198 قمری: آغاز خلافت مأمون؛
200 قمری: نخستین سفر امام جواد علیه السلام همراه پدر بزرگوارش به مکه برای زیارت خانه خدا؛ احضار امام رضا علیه السلام به مرو از سوی مأمون و هجرت امام از مدینه به مرو از راه بصره.
201 قمری: معرفی امام رضا علیه السلام به عنوان ولیعهد از سوی مأمون؛ هجرت حضرت فاطمه معصومه علیها السلام از مدینه به سوی خراسان و بیماری حضرت در ساوه و رحلت او در قم.
203 قمری: شهادت امام رضا علیه السلام، در خراسان به دست مأمون.
سبک زندگی امام رضا علیه السلام
برخی از ویژگیهای شخصی امام رضا (ع) و رفتارهای ایشان با مردم عبارتند از:
امام رضا(ع) به اخلاق عالی و ممتاز آراسته بود و بدینسبب دوستی عام و خاص را به خود جلب فرموده بود.
او شبیهترین مردم به پیامبراکرم(ص) بود. رفتاری پیامبرگونه داشت و حلم و رأفت و احسانش شامل خاص و عام میشد.
کسی را با عمل و سخن خود نمیآزرد.
تا حرف مخاطب تمام نمیشد، سخنش را قطع نمیکرد.
هیچ حاجتمندی را مأیوس باز نمیگرداند.
در حضور میهمان به پشتی تکیه نمیداد.
پیش روی کسی پای خود را دراز نمیکرد.
هرگز به غلامانش دشنام نداد و با آنان مینشست و غذا میخورد.
شبها کم میخوابید و قرآن میخواند.
بیشتر اوقات از اول شب تا صبح شبزندهداری میکرد.
هر سه روز یکبار قرآن را ختم و در آیات آن تفکر میکرد.
کسی عالمتر و پرهیزکارتر از او نبود.
در همه وقت ذکر خدا میگفت.
بسیار روزه میگرفت.
هر ماه 3روز حتما روزه بود.
در نهان به ویژه شبهای تاریک، بسیار به مردم احسان میکرد و صدقه میداد.
کسی که از او تقاضایی داشت، اگر میتوانست بیدرنگ آن را بر میآورد تا مبادا از آن بینیاز گردد و فرصت از دست برود.
با مردم به نرمی سخن میگفت.
هیچگاه با سخنش کسی را نمیآزارد.
امام(ع) در تابستان روی حصیر و در زمستان روی پلاسی مینشست.
نظافت را در هر حال رعایت میکرد و عطر و بخور بسیار به کار میبرد.
عادتا جامه ارزان و خشن میپوشید ولی در مجالس و ملاقاتها و پذیراییها لباس فاخر بر تن میکرد.
غذا را آهسته و اندک میخورد و سفرهاش رنگین نبود.
قبل از غذا دستها را میشست.
چون صبح اول وقت نماز میگزارد تا بر آمدن آفتاب در سجده میماند.
سپس با مردم مینشست و سخن میگفت، یا سوار میشد و بیرون میرفت.
در هر فرصت مقتضی مردم مسلمان را به وظایف خود آگاه میکرد.
برای خنثیکردن توطئههای مأمون و اطرافیان او مراقبتی هوشیارانه داشت.
به طور کلی او دارای شخصیتی یگانه و صفاتی ویژه بود.
و از نظر شیعه امامیه آن حضرت دارای ملکه عصمت که از لوازم امامت است، بود.
یاسر خادم گوید: امامرضا(ع) حتی در برخورد با غلامان و خادمان خود هرگز حاضر نبود که کرامت انسانی آنان را نادیده بگیرد و چیزی از حقوق آنان فرو گذارد.
امام به خادمان خود میگفت اگر که مشغول خوردن طعام هستید و مرا بالای سر خود ایستاده دیدید مبادا از جای خود برخیزید مگر آنکه از خوردن فارغ شده باشید.
گاهی امام خادمش را صدا میزد به او میگفتند مشغول خوردن غذاست. امام میفرمود بگذارید غذایش تمام شود.