آداب خوردن و آشامیدن در سیره پیامبر اکرم و ائمه اطهار(ع)
خوردن و آشامیدن در نگاه دین بهره گیری از نعمت الهی در مسیر بنـدگی خداست، از همین رو در آموزه های دینی برای این رفتار توصیه هایی آمده است؛ از جمله نهی از خوردن و آشامیدن به سان بیگانگان؛ امام صادق عليه‌السلام می فرماید: امیرمؤمنان سلام الله علیه پیوسته می فرمود: امور این امت همواره به خیر و صلاح خواهد بود، مادامی که به سان بیگانگان غذا نخورند و لباس نپوشند، پس هرگاه چنین کردند خدا خوارشان می کند.
برخی آداب غذا خوردن
حلال خـواری: در حدیث معراج آمـده اسـت: ای احمـد! اگر خوردن و آشامیدنت پاک باشد در حفظ و حمایت من هستی.
رسول خدا صلی الله عليه می فرماید: هرکس غذای حلال بخورد فرشته ای بالای سرش بایستد و برایش آمرزش بخواهد تا از خوردن فارغ شود.
شست و شوی دست: رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرماید: شست و شوی دست پیش از غذا فقر را دور می کند و پس از غذا غم را بزداید و دیده را بهبود بخشد.
امیر مؤمنان عليه‌السلام می فرماید: شستن دستان پیش از غذا و پس از آن، روزی را زیاد می کند.
امام باقر عليه‌السلام می فرماید: صاحبخانه پیش از غذا قبل از همه و پس از غذا بعد از همه دستان خود را می شوید.
امام صادق عليه‌السلام می فرماید: شست و شوی دستان پیش از غذا و پس از آن روزی را بیفزاید؛ همچنین می فرماید: هرکس پیش و پس از غذا دستش را بشوید در گشایش و سلامتی زندگی می کند و می فرماید: هرگاه رسول خدا و به ویژه نان و گوشت می خورد دستانش را به خوبی می شست.
گفتن بسم الله: رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرماید: با جماعت بخورید و بسم الله الرحمن الرحیم بگویید تا برکت غذا زیاد شود.
امام باقر علیه السلام می فرماید: هرگاه سفره غذا را گستردید بسم الله الرحمن الرحیم بگویید.
امام کاظم علیه السلام می فرماید: هنگام نوشیدن بسم الله الرحمن الرحيم و پس از آن الحمد لله رب العالمین بگویید.”
مرحوم صدوق گوید: روایت شده که هر کس فراموش کرد برای هر نوع غذایی بسم الله بگوید، پس از یادآوری بگوید: «بسم الله على أوله وآخره».
سپاسگزاری: رسول خدا بیان می فرماید: پاداش کسی که می خورد و سپاس آن را می گزارد همانند کسی است که برای خدا روزه می گیرد.
راه نرفتن: امام صادق عليه‌السلام می فرماید: در حال راه رفتن غذا نخور مگر از روی ناچاری.
نایستادن: انس گوید: رسول خدا صلی الله عليه و آله از ایستاده آشامیدن نهی فرمود. پرسیدم: ایستاده غذا خوردن چه حکمی دارد؟ فرمود: خوردن بدتر است.”
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می فرماید: هنگام غذا کفش هایتان را بکنید، زیرا مایه راحتی پاهایتان و سنت زیبایی است و نیز می فرماید: غذا خوردن در بازار مایه پستی است.
ندمیدن: رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرماید: در خوردنی و آشامیدنی فوت نکن (غذا به قدری گرم نباشد که با دمیدن خنک شود).
از امام صادق عليه‌السلام نقل شده که آن حضرت از دمیدن در خوردنی و آشامیدنی منع نمی کرد و می فرمود: این کار در حضور دیگری ناپسند است، زیرا ممکن است وی این کار را نپسندد. نخوابیدن: رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می فرماید: در حالی که بر شکم خوابیده اید غذا نخورید.
داغ نبودن غذا: رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می فرماید: از غذای داغ بپرهیزید، زیرا برکت را می برد و غذای سرد بخورید، چرا که هم گواراست هم برکتش بیشتر است.
با طهارت بودن: امیر مؤمنان عليه‌السلام می فرماید: رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله از غذا خوردن هنگام جنابت نهی فرمود.
به فرموده امیر مؤمنان عليه‌السلام : غذا خوردن در حال جنابت فقر می آورد.
توجه به مصلح غذایی: امام صادق عليه‌السلام می فرماید: هرگاه پنیر و گردو باهم خورده شوند در هر یک شفایی هست؛ ولی اگر جداگانه خورده شوند در هر دردی هست.
امیر مؤمنان سلام الله علیه می فرماید: سزاوار است که خردمند (هر نوع غذایی را نخورد، بلکه) هنگام خوردن غذای لذيذ و شیرین تلخی دارو را به یاد آورد.
رعایت غذای متناسب: امام رضا علیه السلام می فرماید: به اندازه ای غذا بخور که متناسب بدنت باشد و بیشتر از آن ارزش غذایی ندارد و هر کس به اندازه بخورد او را سود بخشد و همچنین است آشامیدن آب.
رعایت غذا (و میوه) هر فصل: امام رضا علیه السلام می فرماید: به اندازه توان و میل خود در تابستان غذای با طبع سرد و در زمستان غذای با طبع گرم و در دو فصل دیگر غذای معتدل بخور.
به پشت خوابیدن پس از غذا: امام صادق عليه‌السلام می فرماید: (کمی) به پشت دراز کشیدن پس از سیری بدن را فربه، غذا را گوارا و درد را ریشه کن می کند.
