نخل و نارنج
اثرگذاری شیخ مرتضی انصاری بر جریان فقه شیعه مشهور است
و تلاش مثلا زدنی و ستودنی او در تربیت شاگردانی که ساختار علمی دین را قوت بخشیدند و شاگردان آن ها بعدها دنیا را تکان دادند، بر همه مشخص است.
شاگردانی که این عالم تربیت کرد، پرچم دار مبارزات سیاسی تاریخ سازی در خاورمیانه شدند؛ به عنوان نمونه میرزا محمد حسن شیرازی عهده دار زعامت دینی شیعیان شد و توانست در برابر قرار داد استعماری عصر ناصرالدین شاه، فتوای مهم تحریم تنباکو را صادر کند و مردم را به مقاومت فرا بخواند.
پیروزی میرزای شیرازی توانست راه را بر جنبش های بعدی فراهم کند و دیگر شاگردان شیخ انصاری در ربع نخست قرن چهاردهم هجری توانستند نخستین انقلاب صد سالۀ اخیر را در منطقۀ خاورمیانه رهبری کنند. مکتب علمی و فقهی او شاگردانی چون امام خمینی (قدس سره) داشت که اولین حکومت دینی در دوران غیبت کبری را بنا کردند.کتاب نخل و نارنج توسط کتاب جمکران منتشر شده است.
