بررسی راه‌های حفظ وحدت (۲)

دفع شر دشمنان داخلی و خارجی

از مهم‌ ترین عوامل پیروزی در برابر دشمنان، انسجام و به هم پیوستگی صفوف در میدان نبرد است؛ نه تنها در نبرد های نظامی، بلکه در نبرد سیاسی و اقتصادی نیز جز از طریق وحدت، کاری ساخته نیست. خدای متعال بعد از انتقاد از مسلمانان و مؤمنانی که فقط شعار جهاد می‌دهند و در صحنه عمل شرکت نمی‌ کنند؛ افرادی را که در صفوف متراکم و مستحکم در جهاد شرکت می‌ کنند، ستوده و می ‌فرماید: «قطعاً خدا کسانی را که صف بسته در راه او پیکار می‌کنند و در این راه استقامت می ‌ورزند، چنان که گویی بنایی پرداخته شده از سرب ‌اند، دوست می‌ دارد.» (صف، ۴)

موانع حفظ وحدت

یکپارچگی بین مسلمانان از ضروریات حفظ اسلام است. دشمن نیز با پی بردن به این مسئله همیشه تلاش می‌کند این وحدت را از بین ببرد، تا بتواند بر مسلمانان مسلط شود. برخی از مواردی که باعث کمرنگ شدن وحدت میان مسلمانان می‌ شود را می‌توان این‌گونه برشمرد:

ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺳﻼﻡ

ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ‌ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ. کسانی که تفسیر اشتباهی از اسلام دارند، معمولاً از مسیر منحرف شده، شروع به موضع‌ گیری کرده و موجب از بین بردن وحدت بین مسلمین می‌شوند؛ همین امر می ‌تواند موجب اختلاف شدید بین مسلمانان گردد.

هوا پرستی

ﺭﻳﺸﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﺣﻖ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺭ پیرﻭﻱ ﺍﺯ ﻫﻮﺍ ﻫﺎﻱ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ؛ چرﺍ ﻛﻪ ﻫﻮﺍ ﻫﺎﻱ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺑرگیرﻧﺪﻩ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻇﺎﻫﺮﻱ ﻭ ﺯﻭﺩگذﺭ ﻣﺎﺩﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اگر برخی از مسلمانان بخواهند به خاطر هوای نفس خویش اختلاف بین مسلمین ایجاد کنند، ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ، ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻫﻤﺪﻟﻲ میان ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺎ، ﻣﺤﺎﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ.

ﺗﻌﺼﺐ

ﺍﺯ ﺩیگر ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺏ ﺟﺎﻫﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺍﺷﺖ، ﺗﻌﺼﺐ است. تعصب بی ‌جا می‌ تواند بسیار مخرب باشد و ریشه دین را بزند. از صدر اسلام تاکنون به علت تعصب بی ‌جای برخی افراد که نام مسلمانی را یدک می‌ کشیدند، همیشه ضربه ‌هایی به اسلام وارد و موجب اختلاف بین مسلمین شده است.

اهانت به مقدسات یکدیگر

آیات قرآن کریم به وفور بر رفتار مؤدبانه با دیگران تأکید دارد. توصیه قرآن در روابط بین‌المللی با مخالفان اعتقادی، این است که از قلمرو ادب انسانی و دینی خارج نشوید. وقتی رفتار دور از ادب و اهانت‌ آمیز با غیر هم کیشان روا نیست، به طریق اولی، نسبت به هم‌ کیشان هم روا نخواهد بود و قُبح بیشتری دارد. فرقه ‌های مسلمانان به هیچ وجه نباید نسبت به یکدیگر و مقدسات ‌شان اهانتی داشته باشند؛ چون هرگونه اهانتی، موجب جریحه‌دار شدن احساسات و در نتیجه، سبب بر افروخته شدن شعله‌های اختلاف و تفرقه می‌ گردد. گذشته از این، اهانت، نشانه بی‌ منطقی و بی ‌دلیلی است؛ زیرا کسی که از نیروی منطق و برهان برای اعتقاداتش برخوردار است، نیازی به اهانت ندارد. اگر مسلمانان توجه و اهتمام ویژه ‌ای به حفظ وحدت بین خود داشته باشند و نگذارند عوامل وحدت‌ شکن خدشه ‌ای در روابط ‌شان ایجاد کند، می ‌توانند دست در دست یکدیگر نهند و با اقتدار از آب و خاک و دین‌ شان حفاظت کنند.