اعتیاد

اعتیاد عبارت است از: تعلق یا تمایل غیر طبیعی و مداومی که برخی افراد نسبت به بعضی ازمواد مخدر پیدا می کنند. منظور از اعتیاد، استفاده غیر طبی و مکرر داروست که به ضرر خود مصرف کننده یا دیگران می باشد.

خصوصیات اعتیاد

• گرایش به ازدیاد مصرف ماده اعتیاد آور

این خصوصیت را اصطلاحا تحمل دارویی می گویند. در این حالت فرد معتاد، حالتی سازگارانه نسبت به داروی مخدر پیدا می کند و برای ایجاد عکس العمل مشابه باید بر مقدار دارو بیفزاید.

• وابستگی بدنی و روانی به اثرات ماده اعتیاد آور

وابستگی جسمی حالتي فیزیولوژیک است که با استعمال مكرر ماده اعتیاد آور به وجود می آید و باعث ادامه استعمال آن می گردد و قطع آن موجب سندروم محرومیت می شود. در قطع تریاک علائم محرومیت معمولا بعد از ۸ تا ۱۲ ساعت ظاهر می شود و شامل آبریزش از چشم، بینی ، خمیازه، و عرق کردن می شود و آنگاه خوابی عارض فرد معتاد می شود و پس از بیداری به شدت بی قرار و مضطرب است. سایر علائم محرومیت پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت ظاهر می شود و عبارت از گشادی مردمک چشم ها، سیخ شدن موهای بدن، تهوع، بی اشتهایی، اسهال، دل درد و بی خوابی می باشد. در وابستگی روانی، یک الگوی رفتاری خاص در استفاده جبری از مواد اعتیاد آور است که با تابعیت شدید بر مصرف همان مواد و فراهم کردن آن و میل شدید به مراجعه به آن پس از قطع ماده مشخص می شود. وقتی وابستگی روانی حاصل شود، دیگر حالت نشئه و لذت بخشی برای فرد معتاد مطرح نیست و مصرف ماده مخدر به صورت یک رفتار اجباری در می آید.

• بزهکاری اجتماعی

تمایل و احتیاج شدید به ماده مخدر، منجر به بزهکاری می گردد، احتیاج به پول برای تأمین مواد مخدر، فرد معتاد را به ارتکاب اعمال بزهکارانه وا می دارد.

۱۲۰۰۰ معتاد شهر باليتيمو(درکشورآمریکا) ۳۰۰ میلیون دلار اجناس مختلف را از مغازه ها دزدیده و پس از فروش آنها به یک سوم قيمت، صرف استعمال مواد مخدر کرده اند.

مطالعه گروه پزشکی جان هاپکینز در سال ۱۹۷۱

• ضرر و زیان

مصرف کردن مواد مخدر برای شخص معتاد، ضرر مادی و رفتاری و برای جامعه، آسیب اقتصادی و اجتماعی به همراه دارد.

علل اعتیاد

• عوامل دارویی

گاهی مواد مخدر، مخصوصا مواد مخدر ترکیب شده، برای تسکین درد به وسیله پزشک یا افراد دیگر تجویز می شود که به مرور باعث اعتیاد می گردد. از میان ۲۱۰۵ معتاد، در ۳۱۲ مورد، بیماری جسمی را علت اعتیاد دانسته اند. اعتیاد به مورفین (از مشتقات تریاک)، غالبا از استفاده عادی آن برای تسکین درد و ادامه آن، بروز می یابد.

• عوامل روانی

در میان افراد معتاد معمولا شخصیت های زیر دیده می شود

• افراد عادی که اعتیاد آنان در اثر مصرف بی رویه داروهای ضد درد است.

• بیماران نوروتیک که برای رفع اضطراب خود به مواد مخدر پناه می برند.

• افراد سایکوپات که برای رفع افسردگی، داروهای مخدر مصرف می کنند. 

• افراد با خصوصیت توأم سایکوپاتی و نورو تیک.

ویژگی های افراد معتاد

خصوصیات افراد معتاد نشان می دهد که دارای شخصیتی وابسته و دوری گزین هستند. آنان میلی به داشتن روابط اجتماعی مگر با معتادان ندارند و از جامعه کناره گیری می کنند. اعتماد به نفس ندارند و احساس بی ارزشی می کنند. از مسؤولیت های اجتماعی و حتی خانوادگی شانه خالی می کنند. گویا توان کاری را ندارند و نمی توانند دست به ابتکاری بزنند. دردهای بدنی که معلول علت بدنی نیست، وجود نوعی هیپوکندریا و یا بیماری های خیالی را در آنها نشان می دهد. افسردگی و اضطراب آنان، شخصیتی نوروتیک را برایشان به ارمغان می آورد و همین امر باعث ادامه اعتیاد و افزایش مقدار آن می شود. مطالعه بر روی ۱۵۰ معتاد به تریاک، نمایانگر وجود حالات نوروتیک بوده و حتی علائم آن حالات را تا حدی مشخص کرده است.

• عوامل خانوادگی

اعتياد لکه ننگ و داغی است که بر پیشانی گروهی از انسان های منحط، زده شده و وجودشان را مایه شرمساری انسان ها ساخته است. انگیزه نوع اعتیاد هرچه باشد، عاملی برای زوال خانواده و از عوامل جرم زاست. موضوع اعتیاد به هرگونه ای که باشد، سبب زوال، گرفتاری نسل و سقوط شخصیت معتاد و نابسامانی خانواده است. بلوغ عاطفی را دچار مخاطره ساخته و از انسانی که قادر است اوج بگیرد و عروج کند فردی زیرن درمانده، ناتوان در اداره خویش و زندگی، بی مسوولیت و بی تفاوت در برابر وقایع اطرافش می سازد. فرد معتاد، وابسته، اسیر و دائما در غم تأمین مواد مخدر که هستی زندگی خود را بر روی آن گذارده است توان آن را که از چهار چوب ها و قفس هایی که خود برای خویش ساخته است بیرون آید، ندارد و این امید هم در او نیست که دیگری بیاید او را از این درد و رنج نجات بخشد. معتاد فردی بی احساس، بی حوصله، بی اراده، منزوی، غمگین، لا ابالی، سست پیمان، فراموشکار، تندخو، پرخاشگر است و به هر آب و آتش می زند. نابسامانی زندگی، بی نظمی در کار و امور، بی برنامه گی در جریان و مسیر زندگی، تضاد با خود و اطرافیان، بی قید و بی حسابی، عدم تعهد به قول و وعده، بی توجهی نسبت به ظواهر در زندگیش به چشم می خورد و بطور کلی از داشتن یک زندگی انسانی محروم است. اعتیاد پدر و مادر نیز نه تنها انگیزه ساز است؛ بلکه جهت دهنده فرزند به سوی جرم و انحراف است. از جمله این انحرافات اعتیاد است. اعتیاد پدر و مادر زمینه ای است برای ابتلای فرزندان به اعتیاد؛ زیرا کودک، پدر و مادر را الگوی خود قرار می دهد.. البته در خانواده هایی که پدر و مادر معتاد نیستند هم امكان اعتیاد فرزند وجود دارد.