مواجهه با نوجوان مجازی

ویژگی های نوجوان

خودمحوری نوجوان

نوجوان به دیدگاه دیگران (از جمله پدر و مادر) چندان توجه نمی کند. نه اینکه بگوید خودم بهتر می دانم، بلکه آنها به نگرانی بزرگ ترها چندان اهمیت نمی دهند و ظاهرا دغدغه والدین را درک نمی کنند.

افسانه شخصی

نوجوانی است و احساس منحصر به فرد بودن و آسیب ناپذیری. نوجوان خود را موجود وابسته و نیازمند سابق نمی داند. «من دیگه بچه نیستم»، «چیزیم نمیشه»، «شما الکی نگران من هستید.» آیا این عبارت ها آشنا نیستند؟

آرمانگرایی نوجوان

نوجوانی دوره ساختن دنیای ذهنی است، دنیایی رؤیایی. او فکرمی کند اگر به جای پدر و مادرش بود، پیشرفت هایی شگرف داشت. این یعنی نپذیرفتن آنها، یعنی فاصله روانی از آنها و غوطه ور شدن در آرزوهای خود.

در خود فرو رفتن

نوجوان با خروج از دوره کودکی به درون خود ورود می کند. کنده شدن از دنیای بیرونی به سبب جذب به دنیای درون است. قدرت تفکر و تعمق نوجوان افزایش می یابد؛ درنتیجه ارتباطش با پدر و مادر کمتر می شود. از این پس پنهان کاری و توداری بیشتری را خواهیم دید.

ضرورت های مواجهه با فضای مجازی

کنترل توسط دیگران

توقع داشتن از نوجوان برای کنترل کردن رفتار خود نابجاست. نوجوان به سبب هیجان خواهی و نبود توانایی شناختی کافی در مهار آن، به یاری والدین نیازمند است. پدر و مادر به جای نصیحت و سرزنش باید نشان دهند قصد دارند به او کمک کنند. لازمه پذیرش کمک پدرومادر توسط نوجوان، ارتباط مثبت میان این دو است. نوجوان تنها زمانی والدین را خیرخواه خود می داند و دست کمک آن ها را به گرمی می فشارد که احساس کند آن ها دوستش دارند و مانع او نیستند.

تکریم کردن

بهترین راه نزدیک شدن به نوجوان، دادن احساس بزرگی به اوست. نوجوانی که تحقیر شود، حرف شنوی کمتری دارد. به او محبت کنید و احترام بگذارید تا محبت و احترام متقابل دریافت کنید.

گفت وگو

از جمله روشها ی تکریم نوجوان، گفت وگو با او درباره مسائل مهم زندگی است. یکی از این مسائل، استفاده نامناسب از فضای مجازی است. البته اگر محور گفت وگوهای والدین نوجوان فقط مشکلات پیش آمده باشد، باعث احساس بی اعتمادی می شود. به نوجوان نشان دهید متوجه قدرت تفکر و توانایی های شناختی او هستید و با او درباره موضوعات متنوع مشورت کنید.

آمادگی ذهنی

پیش از اجازه دادن به نوجوان برای استفاده از فضای مجازی و آغاز مشکلات بعدی، در جلسات گفت وگوی خود با او درباره چگونگی استفاده درست از فضای مجازی و روش های کنترل خود در مواجهه با آن، اطلاعات کافی بدهید. جالب است بدانیم اغلب نوجوان ها با بیشتر پیامدهای منفی استفاده نامناسب از فضای مجازی، آشنایی نسبی دارند و می توانند بیشتر روش های پیشگیری و کنترل این پیامدها را حدس بزنند. فقط باید در فضایی صمیمانه و تعاملی، به ذهن توانمند آنها کمک کرد تا فعال شود.

وضع قوانین

انتظار می رود در پایان جلسات گفت وگو به قوانینی برای استفاده از فضای مجازی برسید. ایده آل این است که قوانین توافقی باشد؛ یعنی دو طرف آن را بپذیرند. بیشتر نوجوان ها منطقی هستند؛ از این رو به تحمیل قوانین نیازی نیست. مهم این است که با صبر و حوصله صحبت کنید، نظرهای او را بدون سوگیری بشنوید و ادله قوانین مورد نظرتان را برایش بیان کنید.

قاطعیت والدین

وضع قوانین به تنهایی کافی نیست؛ بلکه باید ضمانت اجرایی داشته باشند. از نوجوان قاطعانه بخواهید براساس قوانین توافق شده عمل کنند. کوتاه آمدن و تسلیم شدن باعث شکست پدر و مادر می شود. اغلب اوقات وقتی با والدینی صحبت می شود که با وابستگی نوجوانشان به فضای مجازی مشکل دارند، به این نتیجه میرسیم که قوانین نسبتا مناسبی وضع کرده اند؛ اما در اجرای آن قاطع نبوده اند.

محدودیت زمانی

از جمله قوانین ضروری، تعیین زمان استفاده از فضای مجازی است. درباره زمان آغاز و پایان استفاده از فضای مجازی به توافق برسید. عبارت هایی مانند «کم استفاده می کنم.» یا «خودم حواسم هست.» اغلب فرجام مثبتی ندارند. هرچه قوانین روشن تر و مشخص تر باشند، امکان موفقیت بیشتر خواهد بود. نوجوان وقتی دسترسی بیش از حد به فضای مجازی داشته باشد، به سمت سایت ها، کنجکاوی ها و رفتارهای نامناسب کشیده می شود. وقت محدود باعث می شود در کارهای ضروری اش متمرکز شود.

پذیرش خطا

خطاکردن به ویژه در آغاز هر کاری، طبیعی است. به ویژه که فرد، نوجوان و هیجان خواه باشد و خودکنترلی ضعیف داشته باشد. در صورت لغزش از قوانین به جای سرزنش به او کمک کنید تا علت خطا کردن خود را یافته و راه حلی مناسب برای تکرار نکردن دوباره بیابد.

تقویت مدیریت و استفاده درست

به جای اینکه منتظر استفاده نابجا از فضای مجازی شوید تا به سرزنش و تنبيه کردن نوجوان بپردازید، موارد استفاده صحیح و موفقیت او در اجرای قوانین وضع شده را تحسین کنید.

استفاده هدفمند

استفاده از فضای مجازی باید هدفمند باشد، نه از سر بیکاری و خستگی و پرکردن اوقات فراغت و در صورت استفاده از آن به عنوان سرگرمی باید مشخص و برنامه ریزی شده باشد. علت وابستگی، استفاده بیش از حد نیست؛ بلکه کیفیت استفاده تعیین کننده است. وقتی از این امکانات به عنوان آرام بخش، رفع خستگی، کاهش خشم و احساس تنهایی استفاده شود، پس از مدتی خواه ناخواه وابستگی پیش خواهد آمد.